Władza wykonawcza w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku – założenia i rzeczywistość
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEWładza wykonawcza w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku – założenia i rzeczywistość
Data publikacji: 2017
Przegląd Konstytucyjny, 2017, Numer 4 (2017), s. 33 - 61
Autorzy
The executive power in Polish Constitution of April, 2nd 1997 – assumptions and political reality
The purpose of this article is to present and analyze the position of the executive power in the contemporary Polish Constitution after 20 years of its entry into force. As its provisions proclaim, “the system of government of the Republic of Poland shall be based on the separation and balance between the legislative, executive and judicial powers”. Moreover, “executive power shall be vested in the President of the Republic of Poland and the Council of Ministers” (Art. 10 of Polish Constitution).
The scope of considerations made in this paper contains: 1) general remarks on the fundamental constitutional provisions before the enactment of 1997 Constitution; 2) the main conceptions and projects of the executive power – that is to say the position of the President of the Republic of Poland and the Council of Ministers – within the formal projects of the Constitution that were presented before 1997; 3) the consideration of the principle of separation of powers in comparison with the particular functions and competences of the both of above mentioned organs; 4) the position of the President of Republic of Poland as well as the position of the Council of Ministers; it is to be emphasized, that none of them is formally more powerful than another; in the contrast with, for example, French Constitution, Polish President does not stand above the government; 5) the fact that constitutional functions and competence of these organs seem to be different – but are faced with the situation and we shall remember that the Council of Ministers shall conduct the internal affairs and foreign policy of the Republic of Poland and shall manage the government administration. The most significant from legal and political point of view is the provision: “The Council of Ministers shall conduct the affairs of State not reserved to the other organs or local government” (Art. 146 sec. 2 of Polish Constitution).
However, the President reserves some important competence by which the governmental policy may be limited and obstructed. On the other hand, sense of mutual cooperation of those two organs is of great importance, and because of that it is deeply reflected from political, personal and the idealistic provision from the initial parts of the Polish Constitution. The President of the Republic of Poland is to the highest formal representative of the State and the guarantor of its continuity. Presidential duty is to observe the realization of the Polish Constitution and being the guardian of the sovereignty and the security of State as well the integrity of its territory. However, there exists a problem concerning the essential values and precise division of legal competences between the President and the Council of Ministers, as well as legal instruments which both of those organs can use within the above spheres of policy.
The important part of the article is presentation and criticism concerning the institutional/political practice. They concern the period after 1997, but it must be admitted that three years (2015, 2016, 2017) are especially critical, as we consider the principle of a democratic state ruled by law.
Ankieta konstytucyjna, red. B. Banaszak, J. Zbieranek, Warszawa 2011.
Atomówka ministra, „Polityka” 2017, nr 34.
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
Bień-Kacała A., Witkowski Z., Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych w świetle unormowań Konstytucji RP z 1997 roku, w: Wokół wybranych problemów konstytucjonalizmu. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Bałabana, red. J. Ciapała, P. Mijal, Warszawa 2017.
Bożek M., Współdziałanie Prezydenta RP i Rady Ministrów jako konstytucyjny warunek zapewnienia bezpieczeństwa państwa w czasie szczególnego zagrożenia, „Przegląd Sejmowy” 2011, nr 2.
Chorążewska A., Model prezydentury w praktyce politycznej po wejściu w życie Konstytucji RP z 1997 r., Warszawa 2008.
Chruściak R., Prace konstytucyjne 1993‒1997, Warszawa 1997.
Chruściak R., Prace konstytucyjne w latach 1997‒2007, Warszawa 2009.
Chruściak R., Prace konstytucyjne w latach 2008‒2011, Warszawa 2013.
Ciapała J., Konstytucyjny aspekt regulacji zadań publicznych jednostek samorządu terytorialnego, w: Finansowanie zadań publicznych służących zaspokajaniu potrzeb wspólnot samorządowych, red. A. Zalcewicz, Warszawa 2016.
Ciapała J., Prezydent w systemie ustrojowym Polski 1989‒1997, Warszawa 1999.
Ciemniewski J., Podział władz w „Małej Konstytucji”, w: „Mała Konstytucja” w procesie przemian ustrojowych w Polsce, red. M. Kruk, Warszawa 1993.
Czy ja też jestem komunistycznym złogiem, „Dziennik Gazeta Prawna” z dn. 28–30 VII 2017 r., nr 145.
Domagała M., Problematyka systemu rządów w projekcie Konstytucji RP, w: Projekt Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w świetle badań nauki prawa konstytucyjnego, red. K. Działocha, A. Pułło, Gdańsk 1998.
Dudek D., Autorytet Prezydenta a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Lublin 2013.
Frankiewicz A., Kontrasygnata aktów urzędowych Prezydenta RP, Kraków 2004.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne: zarys wykładu, Warszawa 2017.
Jaka Konstytucja? Analiza projektów Konstytucji RP zgłoszonych Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego w 1993 roku, red. M. Kruk, Warszawa 1994.
Kolanko M., Spór o reformę armii, „Rzeczpospolita” z dn. 10 VIII 2017 r., nr 185.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom 5, red. L. Garlicki, Warszawa 2007.
Maciuk M., Mojak R., Stosowanie Konstytucji RP w działalności Prezydenta, w: Bezpośrednie stosowanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2005.
Małajny R., Trzy teorie podzielonej władzy, Warszawa 2001.
Małajny R., Zasada podziału władzy państwowej, w: Polskie prawo konstytucyjne na tle porównawczym, red. R. Małajny, Warszawa 2013.
Mojak R., Parlament a rząd w ustroju Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej, Lublin 2007.
Mojak R., Prawnoustrojowe i polityczne mechanizmy kształtowania składu Rady Ministrów w świetle przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i praktyki ustrojowej, w: System rządów Rzeczypospolitej Polskiej: założenia konstytucyjne a praktyka ustrojowa, red. M. Grzybowski, Warszawa 2006.
Na straży państwa prawa: trzydzieści lat orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, red. L. Garlicki, M. Derlatka, M. Wiącek, Warszawa 2016.
Najder Z., Elity zawiodły, „Rzeczpospolita” z dn. 4 IX 2017 r., nr 205.
Nowak A., Intelektualna historia III RP. Rozmowy z lat 1990‒2012, Warszawa 2013.
Nowak K., Kompetencje głowy państwa w zakresie zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi i bezpieczeństwa państwa w polskim prawie konstytucyjnym, Rzeszów 2016.
Patyra S., Pozycja ustrojowa i funkcje Prezesa Rady Ministrów – założenia konstytucyjne a praktyka, w: System rządów Rzeczypospolitej Polskiej: założenia konstytucyjne a praktyka ustrojowa, red. M. Grzybowski, Warszawa 2006.
Patyra S., Prawnoustrojowy status Prezesa Rady Ministrów w świetle Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2002.
Pełczyńska-Nałęcz K., Unia za zamkniętymi drzwiami, „Polityka” 2017, nr 34.
Pięć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Materiały z konferencji na Zamku Królewskim w Warszawie – 17 października 2002, red. H. Jerzmański, Warszawa 2002.
Projekty Konstytucji 1993‒1997. Część I i II, red. R. Chruściak, Warszawa 1997.
Proksa A., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP przez Radę Ministrów, w: Bezpośrednie stosowanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. K. Działocha, Warszawa 2005.
Pułło A., „Podział władzy” – aktualne problemy w doktrynie, prawie i współczesnej dyskusji konstytucyjnej, „Przegląd Sejmowy” 1993, nr 3.
Rada Ministrów – organizacja i funkcjonowanie, red. A. Bałaban, Kraków 2003.
Rydlewski G., Koalicje a system decyzyjny w praktyce działania Rady Ministrów i administracji rządowej, w: System rządów Rzeczypospolitej Polskiej: założenia konstytucyjne a praktyka ustrojowa, red. M. Grzybowski, Warszawa 2006.
Rydlewski G., Rządowy proces decyzyjny w Polsce, Warszawa 2002.
Rzeźbienie państwa prawa. 20 lat później. Ewa Łętowska w rozmowie z Krzysztofem Sobczakiem, Warszawa 2012.
Sarnecki P., Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz do art. 144, w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom 1, red. L. Garlicki, Warszawa 1999.
Sługocki J., Zagadnienia statusu wyższych stanowisk w służbie cywilnej, w: Wokół wybranych problemów konstytucjonalizmu. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Bałabana, red. J. Ciapała, P. Mijal, Warszawa 2017.
Suchocka H., Zasada podziału i równoważenia władz, w: Zasady podstawowe polskiej konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa 1998.
Szacki W., Ręka w rękę. Zimna wojna prezydenta z Kaczyńskim, gorąca z Ziobrą, „Polityka” 2017, nr 31.
Sztompka P., Kapitał społeczny: teoria przestrzeni międzyludzkiej, Kraków 2016.
Sztompka P., Zaufanie: fundament społeczeństwa, Kraków 2007.
Szyszkowski W., Beniamin Constant. Doktryna polityczno-prawna na tle epoki, Warszawa, Poznań 1984.
Wojtyczek K., Władza wykonawcza w Polsce: dualistyczna czy wieloczłonowa, „Państwo i Prawo” 2001, nr 12.
Informacje: Przegląd Konstytucyjny, 2017, Numer 4 (2017), s. 33 - 61
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
The executive power in Polish Constitution of April, 2nd 1997 – assumptions and political reality
Władza wykonawcza w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku – założenia i rzeczywistość
Uniwersytet Szczeciński
Polska
Publikacja: 2017
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 168
Liczba pobrań: 190