Partycypacja obywatelska jako wartość konstytucyjna w demokratycznym państwie prawnym
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEPartycypacja obywatelska jako wartość konstytucyjna w demokratycznym państwie prawnym
Data publikacji: 05.2023
Przegląd Konstytucyjny, 2023, Numer 2 (2023), s. 53 - 73
https://doi.org/10.4467/25442031PKO.23.010.18276Autorzy
Partycypacja obywatelska jako wartość konstytucyjna w demokratycznym państwie prawnym
Civic Participation as a Constitutional Value in a Democratic State Governed by the Rule of Law
The article presents the idea of civic participation as a value, which, due to its positive aspects, is widely desired by society in a democratic state governed by the rule of law. Participation as a value collectively forms an axiological system. In a constitutional state, the axiological system is normatively expressed in the content of the constitution, within which it takes the form of constitutional norms and principles. Civic participation has been adopted into the Constitution of the Republic of Poland in an indirect manner. A holistic interpretation of the Constitution’s provisions allows it to be interpreted from the overarching systemic principles: the principle of the common good (Article 1) the principle of the democratic state of law (Article 2), the principle of the sovereignty of the Nation (Article 4) and the principle of social dialogue (Article 20). Consequently, civic participation as a constitutional value determines how laws are made. The State has an obligation to introduce and strengthen institutions of civic participation. Civic participation based on civil, political and social rights as well as institutions of social solidarity is an element of a democratic state of law and can be a solution to the problems of contemporary democracy.
Araszkiewicz M., Florczak-Wątor M., Zasada demokratycznego państwa prawnego, w: Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa. Komentarz, red. M. Florczak-Wątor, A. Grabowski, Kraków 2021.
Arnstein S.R., Drabina partycypacji, w: Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. J. Erbel, P. Sadura, Warszawa 2012.
Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2012.
Barber B.R., Strong Democracy. Participatory Politics for a New Age, Berkeley 1984.
Boć J., w: Komentarz do Konstytucji RP z 1997 r., red. J. Boć, Wrocław 1998.
Bożek M., Konstytucyjne podstawy partycypacji społecznej i formy jej realizacji w samorządzie terytorialnym, „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 5.
Burski K., Prawne instrumenty partycypacji społecznej w polskim samorządzie terytorialnym, Warszawa 2021.
Chmielnicki P., Zakłady administracyjne w Polsce. Ustrój wewnętrzny, Warszawa 2008.
Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków, red. J. Czapiński, T. Panek, Warszawa 2011, http://www.diagnoza.com/pliki/raporty/Diagnoza_raport_2011.pdf, dostęp: 23 czerwca 2023 r.
Florczak-Wątor M., Aksjologia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w: Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa. Komentarz, red. M. Florczak-Wątor, A. Grabowski, Kraków 2021.
Florczak-Wątor M., Horyzontalny wymiar praw konstytucyjnych, Kraków 2014.
Florczak-Wątor M., w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 2, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.
Gierszewski D., Edukacja obywatelska w przestrzeni lokalnej, Kraków 2017.
Główny Urząd Statystyczny, Analizy statystyczne. Sektor non-profit w 2018 r., Warszawa–Kraków 2020.
Groszyk H., Leszczyński L., Wartości pozaprawne w procesie stosowania klauzul generalnych, w: Problemy metodologii i filozofii i prawa, red. H. Rot, Wrocław 1988.
Habermas J., Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, Warszawa 2005.
Izdebski H., Od administracji publicznej do public governance, „Zarządzanie Publiczne” 2006, nr 1.
Knosala E., Pojęcie administracji świadczącej w polskiej literaturze prawa administracyjnego, w: Regulacja prawna administracji świadczącej, red. K. Podgórski, Katowice 1985.
Korzyści z partycypacji z punktu widzenia różnych grup uczestników, w: Partycypacja publiczna krok po kroku. Antologia tekstów, red. O. Chrzanowski, Warszawa 2014.
Kowalczyk S., Filozoficzne koncepcje wartości, „Collectanea Theologica” 1986, nr 1.
Lipowicz I., Istota administracji, w: Prawo administracyjne, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 2011.
Marchaj R., Samorządowe konsultacje społeczne, Warszawa 2016.
Morawska E., Klauzula państwa prawnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego – kontynuacja czy odrzucenie, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2002, nr 3.
Morawski L., Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2014.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2006.
Niżnik-Dobosz I., Partycypacja jako pojęcie i instytucja demokratycznego państwa prawnego i prawa administracyjnego, w: Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym, red. B. Dolnicki, Warszawa 2014.
Rokicki J., Partycypacja społeczna (pojęcie, aspekty teoretyczne), w: Partycypacja społeczna we współczesnym samorządzie terytorialnym, red. M. Gurdek, Sosnowiec 2016.
Rudolf H., Koncepcja governance i jej zastosowanie – od instytucji międzynarodowych do niższych szczebli władzy, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 2010, nr 245.
Sarnecki P., Idee przewodnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., „Przegląd Sejmowy” 1977, nr 5.
Sarnecki P., w: Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Warszawa 2014.
Sarnecki P., Preambuła Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2009.
Sartori G., Teoria demokracji, Warszawa 1994.
Shils E., Co to jest społeczeństwo obywatelskie, w: Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo, red. K. Michalski, Kraków 1994.
Sobiesiak P., Prawo a partycypacja publiczna. Bilans monitoringu 2011, red. P. Sobiesiak-Penszko, Warszawa 2012.
Stadniczeńko S.L., Konstytucjonalizacja zasady dialogu społecznego, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, nr 22.
Swaniewicz P., Partycypacja społeczna w realizacji polityk miejskich, w: Partycypacja obywateli i podmiotów obywatelskich w podejmowaniu rozstrzygnięć publicznych na poziomie lokalnym, red. M. Stec, M. Mączyński, Warszawa 2012.
Szlachetko J.H., Grabkowska M., Pancewicz Ł., w: Ustawa o rewitalizacji. Komentarz, t. 1, red. J. Szlachetko, K. Borówka, Gdańsk 2017.
Tuleja P., Zasady konstytucyjne, w: Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych, red. P. Sarnecki, Warszawa 1997.
Tuleja P., w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, wyd. 2, Warszawa 2019.
Ustawa Rządowa z dnia 3-go maja 1791 roku, w: Konstytucje w Polsce: 1791–1990, red. T. Kołodziejczyk, M. Pomianowska, Warszawa 1990.
Uziębło P., Demokracja partycypacyjna, Gdańsk 2009.
Viciano Pastor R., Martínez Dalmau R., Nowy konstytucjonalizm latynoamerykański: podstawy dla konstrukcji doktrynalnej (2011), w: Studia z teorii konstytucyjnego państwa prawa: konstytucjonalizm, neokonstytucjonalizm, postpozytywizm, red. A. Grabowski, J. Holocher, Kraków 2019.
Winczorek P., Uwarunkowania prac nad nową Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, „Państwo i Prawo” 1997, z. 11–12.
Winczorek P., w: Ustrój konstytucyjny Rzeczypospolitej Polskiej, red. J. Majchrowski, P. Winczorek, Warszawa 1998.
Wojtyczek K., Formy konstytucjonalizacji zasad konstytucyjnych, w: Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych, red. P. Sarnecki, Warszawa 1997.
Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2005.
Zamelski P., Wybrane koncepcje dobra wspólnego w ujęciu prawnonaturalnym i normatywnym, w: Efektywność europejskiego systemu ochrony praw człowieka. Ewolucja i warunkowania europejskiego systemu ochrony praw człowieka, red. J. Jaskiernia, Warszawa 2012.
Zmierczak M., Kształtowanie się koncepcji państwa prawnego (na przykładzie niemieckiej myśli polityczno-prawnej), w: Państwo prawa. Demokratyczne państwo prawne, red. J. Kowalski, Warszawa 2008.
Zubik M., Sokolewicz W., w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
Informacje: Przegląd Konstytucyjny, 2023, Numer 2 (2023), s. 53 - 73
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Partycypacja obywatelska jako wartość konstytucyjna w demokratycznym państwie prawnym
Szkoła Doktorska Nauk Społecznych Uniwersytetu Jagiellońskiego,
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Publikacja: 05.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 306
Liczba pobrań: 360