FAQ
Logotyp Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Fake news as a new category of threat to the system of economic security of the state in the era of epidemic crisis

Data publikacji: 11.05.2022

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 2022, Numer 26 (14), s. 337-377

https://doi.org/10.4467/20801335PBW.21.044.15704

Autorzy

Kamil Mroczka
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0003-3809-3479 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Fake news as a new category of threat to the system of economic security of the state in the era of epidemic crisis

Abstrakt

The purpose of the article is to discuss a new category of threat to the economic security of the state, which is the phenomenon of creation and dissemination of fake news. The analysis was conducted during a difficult period of coronavirus spread. This timing is particularly important as most countries around the world are experiencing negative economic impacts from the emergence of COVID-19. Economic systems, including Poland’s, are exposed to unprecedented challenges. This particular time may favor many state-level stakeholders or multinational corporations to weaken the Polish state. In the article the author analyzed fake news that appeared in the public space after 13 March 2020. Additionally, as a case study, he presented mechanisms developed in one of the institutions of the financial safety net in Poland.

Informacja

The text is an expansion of the analysis Fake news in times of coronavirus pandemic - analysis of challenges and problems of the banking sector in Poland - analysis by Kamil Mroczka, PhD (21.05.2020), Center for Political Analysis and Security Studies, University of Warsaw, http://oapuw.pl/wp-content/uploads/2020/05/K.-Mroczka-Fake-newsy-w-czasach-pandemiikoronawirusa.pdf [accessed: 30 V 2020].

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Bąkowicz K., Fake news jako produkt medialny w dobie postprawdy. Studium przypadku Niebieskiego Wieloryba, Warsaw 2019, PhD thesis defended at the Faculty of Journalism, Information and Bibliology, University of Warsaw.

Bąkowicz K., Wprowadzenie do definicji i klasyfikacji zjawiska fake newsa, „Studia Medioznawcze” 2019, No. 3 (78), p. 280–289.

Bezpieczeństwo ekonomiczne w ujęciu politologicznym. Wybrane problemy, K. Księżopolski, K. Pronińska (ed.), Warszawa 2012.

Flash Eurobarometer 464: Fake News and Disinformation Online, European Union, February 2018 .

Gryszczyńska A., Cyberprzestępczość podczas pandemii, in: Internet. Cyberpandemia. Cyberpandemic, Warszawa 2020.

Jachowicz P., Funt szterling i brytyjska polityka pieniężna w latach 1945-2010, „Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace” 2014, No. 2, p. 147–167.

Jastrzębski J., Mroczka K., Stępiński M., Uwarunkowania, zasady i możliwości współpracy Komisji Nadzoru Finansowego z Policją w obszarze bezpieczeństwa ekonomicznego i zwalczania przestępczości gospodarczej – w poszukiwaniu obszarów synergii, „Przegląd Policyjny” 2021, No. 3, p. 68–103.

Jeffries J., What’s Fake News?, New York 2019.

Kołodziejczyk-Konarska K., Unia gospodarczo-walutowa, Warszawa 2004.

Księżopolski K.M., Bezpieczeństwo ekonomiczne, Warszawa 2011.

Księżopolski K.M., Finansowy wymiar bezpieczeństwa ekonomicznego Polski w dobie kryzysu strefy euroaltantyckiej, „e-Politikon” 2013, No. 11, p. 208–230.

Księżopolski K.M., Ekonomiczne zagrożenia bezpieczeństwa państw. Metody i środki przeciwdziałania, Warszawa 2004.

Mamak K., Karalność medycznych fake newsów, „Filozofia w Praktyce” 2020, vol. 6, p. 1–5.

McKinnon C., Endangering humanity: an international crime?, „Canadian Journal of Philosophy” 2017, vol. 47, No. 2–3, p. 395–415.

Palczewski M., Fake news. A continuation or rejection of the traditional news paradigm?, „Acta Universitastis Lodziensis Folia Litteraria Polonica” 2017, vol. 43, No. 5, p. 23–34.

Sulowski S., Państwo i bezpieczeństwo w kazualnym związku, in: Trzy wymiary współczesnego bezpieczeństwa, S. Sulowski, M. Brzeziński (ed.), Warszawa 2014, p. 11–25.

Węgrzyńska M.A., Identyfikacja bezpieczeństwa ekonomicznego w literaturze i regulacjach prawnych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2015, No. 390, p. 261–273.

Żukrowska K., Bezpieczeństwo ekonomiczne, in: Trzy wymiary współczesnego bezpieczeństwa, S. Sulowski, M. Brzeziński (ed.), Warszawa 2014, p. 98–118.

Internet sources

A Lie Can Travel Halfway Around the World While the Truth Is Putting On Its Shoes, https://quoteinvestigator.com/2014/07/13/truth/#note-9363-1 [accessed: 11 IV 2020].

Art. 212 Kodeksu Karnego – jeśli chcecie go zostawić, to go zmieńmy. Debata u Rzecznika, Rzecznik Praw Obywatelskich, https://www.rpo.gov.pl/pl/content/debata-wolnosc-slowa-a-znieslawienie [accessed: 30 IV 2020].

Babraj R., Czym jest fact-checking? – zarys inicjatyw na świecie i w Polsce, NASK, 14 X 2019, https://cyberpolicy.nask.pl/czym-jest-fact-checking-zarys-inicjatyw-na-swiecie--i-w-polsce/ [accessed: 30 IV 2020].

Badowski R., Masz oszczędności w banku? Szef PFR wyjawił, co może zrobić rząd, naTemat, 13 IV 2020, https://natemat.pl/305599,koronawirus-a-gospodarka-rzad-moze-siegnac-po-pieniadze-polakow-w-bankach#[accessed: 16 IV 2020].

Badowski R., „Skrajna nieodpowiedzialność”. Ekonomista ocenia słowa szefa PFR o oszczędnościach Polaków, naTemat, 13 IV 2020, https://natemat.pl/305621,jankowiak-o-slowach-borysa-o-pieniadzach-polakow-w-bankach [accessed: 17 IV 2020].

Balcewicz J., Społeczeństwo informacyjne w czasach cyfrowej rewolucji – o zjawisku bańki informacyjnej i jego następstwach, NASK, 14 X 2019, https://cyberpolicy.nask.pl/spoleczenstwo-informacyjne-w-czasach-cyfrowej-rewolucji-o-zjawisku-banki-informacyjnej-i-jego-nastepstwach/ [accessed: 30 IV 2020].

Błoński M., Algorytm lepiej wykrywa fake newsy niż człowiek, Kopalnia wiedzy, 23 VIII 2018, https://kopalniawiedzy.pl/fake-news-falszywa-informacja-algorytm,28686 [accessed: 30 IV 2020].

Borys P., Anatomia kłamstwa. Jak powstał fake news o zagrożeniu oszczędności Polaków?, Wszystko co najważniejsze, 13 IV 2020, https://wszystkoconajwazniejsze.pl/pawel-borys-stop-gospodarczym-fakenews/ [accessed: 18 IV 2020].

Coronavirus: How can you stop the spread of misinformation?, BBC, 1 IV 2020, https://www.bbc.com/news/av/stories-52118949/coronavirus-how-can-you-stop-the-spread-of-misinformation [accessed: 18 IV 2020].

Cydzik S., Za rozpowszechnianie fake newsa trudno ukarać, „Rzeczpospolita”, 16 VII 2017, https://www.rp.pl/Internet/307169924-Za-rozpowszechnianie-fake-newsa-trudno-ukarac.html [accessed: 11 IV 2020].

Czy media społecznościowe służą dezinformacji i potęgowaniu podziałów? – raport Oxfordu, Stopfake, 22 IX 2019, https://www.stopfake.org/pl/czy-media-spolecznosciowe-sluza-dezinformacji-i-potegowaniu-podzialow-raport-oxfordu/ [accessed: 27 IV 2020].

Drabik P., Polacy masowo zaczęli wypłacać gotówkę. Potwierdziły to dane NBP, Radio Zet, 17 IV 2020, https://biznes.radiozet.pl/News/Covid-19.-Polacy-masowo-zaczeli-wyplacac-gotowke [accessed: 30 IV 2020].

Dziambor A. (@ArturDziambor), Twitter, 13 IV 2020, https://twitter.com/ArturDziambor/status/1249601787427987459 [accessed: 16 IV 2020].

Gierej M. (@MariuszGieraj), Twitter, 13 IV 2020, https://twitter.com/MariuszGierej/status/1249628896594624512 [accessed: 16 IV 2020].

Gillin J., Fact-checking fake news reveals how hard it is to kill pervasive ‘nasty weed’ online, https://www.politifact.com/article/2017/jan/27/fact-checking-fake-news-reveals-how-hard-it-kill-p/ [accessed: 18 IV 2020].

Górnicka M., Pierwsza Dama Public Relations z XIX wieku, Portal Spraw Zagranicznych, 12 III 2009, http://www.psz.pl/122-opinie/pierwsza-dama-public-relations-z-xix-wieku [accessed: 4 V 2020].

Gotówki wystarczy dla wszystkich klientów banków, Narodowy Bank Polski, https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/aktualnosci/wiadomosci_2020/13032020.html [accessed: 20 IV 2020].

Jarząbek P., Jak George Soros rozbił Bank Anglii. 27 lat temu osłabił funta o 25% w jeden dzień, Comparic, 16 IX 2019, https://comparic.pl/24-lata-temu-george-soros-rozbil-bank-anglii/ [accessed: 16 IV 2020].

Jaźwiński P., „Przysłowie stare jak świat”. Od 300 lat opisuje fake newsy, Konkret24, 21 IV 2019, https://konkret24.tvn24.pl/mity,114/przyslowie-stare-jak-swiat-od-300-lat-opisuje-fake-newsy,928906.html [accessed: 14 IV 2020].

Jędrzejek P. (@tw_wolfgang), Twitter, 13 IV 2020, https://twitter.com/tw_wolfgang/status/1249571374403923970 [accessed: 18 IV 2020].

Jóźwik T., Rosjanie wywieszają białą flagę w sprawie Azotów. Są gotowi na pozbycie się akcji polskiej firmy, „Dziennik.pl”, 5 IV 2017, https://gospodarka.dziennik.pl/news/artykuly/546742,acron-azoty-akcje-rosja-rosjanie-polska-firma-chemiczna-gospodarka-wiaczeslaw-kantor.html [accessed: 14 IV 2020].

Kisiel M., Czy internetowa plotka może wywołać run na bank?, Bankier.pl, 2 III 2016, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Czy-internetowa-plotka-moze-wywolac-run-na-bank-7332704.html [accessed: 14 IV 2020].

Kisiel M., Gotówka jest i będzie dostępna. Banki i NBP uspokajają, Bankier.pl, 13 III 2020, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Banki-uspokajaja-gotowka-jest-i-bedzie-dostepna-7838547.html [accessed: 20 IV 2020].

Korba M., Fake news: Definicja pojęcia, skutki i sposoby walki z nieprawdziwymi informacjami, ANTYFAKE, 25 VIII 2019, https://www.antyfake.pl/fake-news-definicja [accessed: 14 IV 2020].

Kucharczyk K., Fake newsy stają się coraz groźniejsze, „Rzeczpospolita”, 20 V 2019, https://cyfrowa.rp.pl/it/34291-fake-newsy-staja-sie-coraz-grozniejsze [accessed: 30 IV 2020].

Kuczyński P. (@P_W_Kuczynski), Twitter, 12 IV 2020 r., https://twitter.com/P_W_Kuczynski/status/1249405963620278272 [accessed: 18 IV 2020].

Kuczyński W. (@PanWaldemar), Twitter, 12 IV 2020, https://twitter.com/PanWaldemar/status/1249404879120072704 [accessed: 18 IV 2020].

Kulik W., 6 lat więzienia za fake newsy, Benchmark, 1 V 2018, https://www.benchmark.pl/aktualnosci/malezja-kara-6-lat-wiezienia-za-fake-newsy.html [accessed: 22 IV 2020].

KwiecieńM., „Fake news” słowem roku 2017 zespołu słowników Collinsa, Słowa na czasie, 4 XI 2017, http://www.slowanaczasie.uw.edu.pl/fake-news-slowem-roku-2017-zespolu-slownikow-collinsa/ [accessed: 10 IV 2020].

Letkiewicz L. (@ALetkiewicz), Twitter, 12 IV 2020, https://twitter.com/ALetkiewicz/status/1249397695602741256 [accessed: 18 IV 2020].

Malezja likwiduje „lex anty fake”, Stopfake, 16 VIII 2018, https://www.stopfake.org/pl/malezja-likwiduje-lex-anty-fake/ [accessed: 18 IV 2020].

Mering P., Nie, mBank nie złożył wniosku o upadłość. To bardzo kiepski żart, a jego autor prawdopodobnie poniesie surowe konsekwencje, Bezprawnik, 1 IV 2020, https://bezprawnik.pl/mbank-upadlosc-zart/ [accessed: 19 IV 2020].

Olszewski K. (@KrzyOlszewski), Twitter, 1 IV 2020, https://twitter.com/KrzyOlszewski/status/1245305725825531906 [accessed: 19 IV 2020].

Oszuści próbują wykorzystać pandemię. Uważaj na te wiadomości, TVPInfo, 14 III 2020, https://www.tvp.info/47125679/oszusci-probuja-wykorzystac-pandemie-uwazaj-na-te-wiadomosci [accessed: 20 IV 2020].

Palczewski M., Fake news a wolność słowa, Instytut Staszica, 11 II 2019, http://instytutstaszica.org/2019/02/11/fake-news-a-wolnosc-slowa/ [accessed: 1 IV 2020].

Palczewski S., Rosja chce cenzurować fake newsy, CyberDefence, 8 III 2019, https://www.cyberdefence24.pl/rosja-chce-cenzurowac-fake-newsy [accessed: 28 IV 2020].

P. Borys o tarczy finansowej: mówimy o programie bez precedensu co do skali i oddziaływania dla gospodarki w najbliższych miesiącach, Radio Maryja, 10 IV 2020 r., https://www.radiomaryja.pl/informacje/polska-informacje/tylko-u-nas-p-borys-o-tarczy-finansowej-mowimy-o-programie-bez-precedensu-co-do-skali-i-oddzialywania-dla-gospodarki-w-najblizszych-miesiacach/ [accessed: 19 IV 2020].

Perez-Rosas V. et al., Automatic Detection of Fake News, https://arxiv.org/pdf/1708.07104.pdf [accessed: 30 IV 2020].

Polska na celowniku dezinformacji, https://www.gov.pl/web/sluzby-specjalne/polska-na-celowniku-dezinformacji [accessed: 21 IV 2020].

Radzimowski M., Szturm na bank w Grębowie! Klienci obawiają się stracić oszczędności, prezes uspokaja. Panika bankowa zatacza coraz szersze kręgi, Nowiny24, 9 VII 2019, https://nowiny24.pl/szturm-na-bank-w-grebowie-klienci-obawiaja-sie-stracic-oszczednosci-prezes-uspokaja-panika-bankowa-zatacza-coraz-szersze-kregi/ar/c1-14261933 [accessed: 14 IV 2020].

Raport NASK PIB „Badanie opinii o (dez)informacji w sieci”. Ponad 26 proc. Badanych przyznaje, że nie potrafi rozróżnić informacji prawdziwej od fałszywej, https://www.nask.pl/download/1/1386/RAPORTBEZPIECZNEWYBORY.pdf [accessed: 30 IV 2020].

Rogalewicz M., Zakrzewski P., Świat: uregulowania prawne w zakresie fałszywych informacji, Stopfake, 16 VIII 2018, https://akademia.demagog.org.pl/uregulowaniaprawne-swiat/ [accessed: 21 IV 2020].

Rymsza A., Phishing dobry na wszystko? Niemiecki rząd przelał miliony euro oszustom, https://www.telepolis.pl/fintech/bezpieczenstwo/niemiecki-rzad-phishing-nadrenia-westfalia-covid-19 [accessed: 21 IV 2020].

Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/mlodziezowe-slowo-roku/haslo/fake-news;6368870.html [accessed: 6 IV 2020].

Stan wiedzy ekonomicznej Polaków – Raport Instytutu Wolności i Raiffeisen Polbank, Instytut Wolności i Raiffeisen Polbank, July 2014, http://instytutwolnosci.pl/wp-content/uploads/2018/07/stan_wiedzy_ekonomicznej_Polakw.pdf [accessed: 30 IV 2020].

Stan wiedzy i świadomości ekonomicznej Polaków 2015, Narodowy Bank Polski, https://www.nbportal.pl/__data/assets/pdf_file/0006/54528/Diagnoza-stanu-wiedzy-i-swiadomosci-ekonomicznej-Polakow-2015.pdf [accessed: 30 IV 2020].

State of the Fact-Checkers 2019, International Fact-Checking Network, @Poynter, https://drive.google.com/file/d/126VfMEOEqtDZ0t-ZsMXKYJzP5JxHtCzK/view [accessed: 30 IV 2020].

The Real Story of ‘Fake News’. The term seems to have emerged around the end of the 19th century, https://www.merriam-webster.com/words-at-play/the-real-story-of-fake-news [accessed: 4 IV 2020].

Veritas C., Pilne. Prezes Kaczyński planuje zarekwirować oszczędności obywateli w celu ratowania budżetu, https://www.przekazdnia.pl/2020/04/12/pilne-prezes-kaczynski-planuje-zarekwirowac-oszczednosci-obywateli-w-celu-ratowania-budzetu/ [accessed: 16 IV 2020].

Zakrzewski P. et al., Prawny sierpowy w starciu z fake newsem. Monitoring w obszarze wprowadzania uregulowań prawnych jako metody walki z fałszywymi informacjami w Internecie, December 2018, http://obserwatoriumdemokracji.pl/wp-content/uploads/2019/01/Raport-aktualizacja-grudzie%C5%84.pdf [accessed: 17 IV 2020].

Zygiel A., Rosja będzie karać za „fake newsy”. Parlament przyjął projekt ustawy, RMF, 6 III 2019, https://www.rmf24.pl/fakty/swiat/news-rosja-bedzie-karac-za-fake-newsy-parlament-przyjal-projekt-u,nId,2870038 [accessed: 28 IV 2020].

Legal Acts

Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 (Journal of Laws of 1997, No. 78, item 483, as amended).

Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions.

Combating disinformation online: a European approach, Brussels, 26.04.2018, COM (2018) 236 final.

Act of December 18, 1998 on the Institute of National Remembrance - Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation (uniform text: Journal of Laws of 2021, item 177).

Act of June 6, 1997 - Penal Code (i.e.: Journal of Laws of 2021, item 2345, as amended).

Act of January 26, 1984 - Press Law (i.e.: Journal of Laws of 2018, item 1914).

Act of April 23, 1964 - Civil Code (i.e.: Journal of Laws of 2020, item 1740, as amended).

Informacje

Informacje: Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 2022, Numer 26 (14), s. 337-377

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-3809-3479

Kamil Mroczka
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0003-3809-3479 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska

Publikacja: 11.05.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Kamil Mroczka (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Angielski