Dziewiętnastowieczny projekt herbu Rychwała. Wyrozumowana kreacja historyków i heraldyków z 1847 roku .
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEDziewiętnastowieczny projekt herbu Rychwała. Wyrozumowana kreacja historyków i heraldyków z 1847 roku .
Data publikacji: 06.2022
Polonia Maior Orientalis, 2022, IX, s. 93 - 101
https://doi.org/10.4467/27204006PMO.22.005.15927Autorzy
Dziewiętnastowieczny projekt herbu Rychwała. Wyrozumowana kreacja historyków i heraldyków z 1847 roku .
W 1847 r. historycy i heraldycy związani z Heroldia Królestwa Polskiego przygotowali „Album herbów miast polskich” z 456 projektami herbów miast leżących na terenie zaboru rosyjskiego. Wśród wówczas zaprojektowanych znaków był herb Rychwała. Herb historycznego miasta – w tym herb Rychwała – powinien odwoływać się do znaków używanych przez to miasto w przeszłości. Heraldycy, zajmujący się herbami miejskimi, sięgają więc po dawne pieczęcie lub inne źródła, które umożliwiają im rekonstrukcję zapomnianego herbu. Pracownicy Heroldii Królestwa Polskiego w 1847 r, nie odnaleźli jednak pieczęci Rychwału z okresu poprzedzającego upadek pierwszego państwa polskiego. Nie znali więc historycznego znaku miejskiego Rychwała i z tego powodu przygotowali zupełnie nowy herb. Inspiracją dla nowego godła Rychwału stały się ruiny dworu właściciela Rychwała z okresu przedrozbiorowego i godło herbu właściciela Rychwała z czasów tworzenia nowego herbu. Herb Rychwała z 1847 r. (wobec deficytu wiedzy o historycznym herbie miasta) został zaakceptowany. Odnajdujemy go w wydawnictwach heraldycznych. Ujawnienie historycznej pieczęci miejskiej Rychwała, co nastąpiło w czasach nam współczesnych, było punktem zwrotnym w historii herbu tego miasta. Okazało się, że historycznym znakiem miejskim Rychwała był pień drzewa z ostro zakończonymi (zaostrzonymi) konarami. Herb z 1847 r., wobec odnalezienia źródła z historycznym znakiem, został odrzucony. Obecnie trwają prace nad wyjaśnieniem genezy i znaczenia symboliki zawartej w pniu drzewa z ostro zakończonymi (zaostrzonymi) konarami, który to pień w okresie przedrozbiorowym był ewidentnie znakiem miejskim Rychwała.
Muzeum Narodowe w Krakowie, Dział rękopisów, Marian Gumowski, „Materiały naukowe gromadzone w czasie pobytu w Warszawie w 1941 r.” (Warszawa 1941)
Muzeum Narodowe w Krakowie, Dział rękopisów, Marian Gumowski, „Katalog pieczęci i herbów miejskich w układzie alfabetycznym”
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Księga Grodzka Konina
Boniecki A. (1908), Herbarz Polski, t. 9, Warszawa
Chlebowski B. (1889), Rychwał [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 10, red. B. Chlebowski, W. Walewski, F. Sulimierski, Warszawa
Kolberg O. (1890), Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce, Kraków
Niesiecki K. (1839), Herbarz Polski, t. 2 wyd. J. N. Bobrowicza, Lipsk
Niesiecki K. (1840), Herbarz Polski, t. 5 wyd. J. N. Bobrowicza, Lipsk
Uruski S. (1909), Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 6, Warszawa
Statut gminy Rychwał”, Załącznik do Uchwały nr XLVII/316/18 Rady Miejskiej w Rychwale z dnia 28 czerwca 2018 roku.
Adamczewski M. (1999), Miejsce „Albumu herbów miast Królestwa Polskiego” z 1847 r. w polskiej heraldyce miejskiej [w:] Herby miast polskich w okresie zaborów (1772-1918). Materiały sesji naukowej. Włocławek, 5-6 grudnia 1996 r., red. S. K. Kuczyński, Włocławek
Adamczewski M. (2009), Ze studiów nad heraldyką miejską powiatu zgierskiego, czyli o herbach Aleksandrowa, Głowna, Ozorkowa i Strykowa, „Zgierskie Zeszyty Regionalne”, t. 4.
Adamczewski M. (2010), Pieczęcie urzędowe władz lokalnych z obszaru Polski centralnej z obszaru Polski centralnej, Część 3 Pieczęcie władz miejskich do 1950 roku, Zgierz-Łódź
Adamczewski M., Śmiałowski J. (2002), Cztery herby Zduńskiej Woli [w:] Heraldyka samorządowa II Rzeczypospolitej (1918-1939). Materiały sesji naukowej. Włocławek 24-25 października 2001 roku, red. S. K. Kuczyński, Włocławek
Dudziński P. (1997), Alfabet heraldyczny, Warszawa
Gumowski M. (1960), Herby miast polskich, Warszawa
Jurek T. (2022), Zagadkowe początki Rychwała , „Polonia Maior Orientalis”, t. IX
Kuczyński S. K. (1976), Polonica heraldyczne i sfragistyczne w zbiorach leningradzkich, „Archeion”, t. 66
Miasta polskie w Tysiącleciu (1967), t. II, Wrocław
Plewako A., Wanag J. (1994), Herbarz miast polskich, Warszawa
Seroka H. (1998), Podstawy rozwoju heraldyki samorządowej III Rzeczypospolitej, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Heraldycznego”, wrzesień
Sobieszczański F. M. (1866), Rychwał [w:] Encyklopedyja powszechna, t. 22, Warszawa
Znamierowski A. (2017), Heraldyka i weksylologia, Warszawa
Informacje: Polonia Maior Orientalis, 2022, IX, s. 93 - 101
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Dziewiętnastowieczny projekt herbu Rychwała. Wyrozumowana kreacja historyków i heraldyków z 1847 roku .
19th-century Design of the Rychwał Coat of Arms. Reasonable Creation of Historians and Heraldists from 1847
Uniwersytet Łódzki, Polska, ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź
Publikacja: 06.2022
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 411
Liczba pobrań: 815