Tom 11 Zeszyt 4 2018

Tom 11 (2018)

Data publikacji: 19.12.2018

Opis

Licencja: CC BY-NC-ND

Redakcja

Redakcja zeszytu dr Krzysztof Fokt, prof. dr hab. Dorota Malec, dr hab. Maciej Mikuła, prof. dr hab. Wacław Uruszczak

Zawartość numeru

Liber primus. Anmerkungen zum Roten Buch als dem ersten Stadtbuch von Görlitz (1305–1343)

Krzysztof Fokt

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 11, Zeszyt 4, Tom 11 (2018), s. 425-466

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.037.9479

W artykule omówiono problemy związane z początkami kancelarii miejskiej i wczesną praktyką rejestracji aktów prawnych w Zgorzelcu, opierając się na pierwszej części najstarszej księgi miejskiej, tzw. Czerwonej Księgi. Wpisy zostały sklasyfikowane jako resignationes, orzeczenia, obligationes albo recognitiones. Zwrócono uwagę na fragmenty Czerwonej Księgi, które można uznać za elementy systemu zarządzania miastem. Zaproponowano także kilka wniosków dotyczących najwcześniejszego okresu rozwoju kancelarii miejskiej. Postawiono hipotezę, że przed 1342 r., kiedy powstała druga księga miejska, powinny były już istnieć: (1) protokoły do Czerwonej Księgi; (2) księgi albo przynajmniej składka zawierająca zapiski dotyczące spraw podobnych do rejestrowanych później w drugiej księdze miejskiej (prowadzonej od 1342 r.), przynajmniej dla lat 30. XIV w.; (3) jakaś dokumentacja własna rady miejskiej, nieznana pomimo wysokiego stopnia zachowania archiwów miejskich w Zgorzelcu.

PDF

Czytaj więcej

Familiäre Vermögensrechte kontra Veräußerungsfreiheit vor dem Hintergrund der ältesten Stadtbücher von Krakau und Görlitz (Aufzeichnungen aus den Jahren 1300–1343)

Maciej Mikuła

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 11, Zeszyt 4, Tom 11 (2018), s. 449-468

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.038.9480

Artykuł zawiera wyniki porównania miejskiej praktyki prawnej Krakowa i Zgorzelca w latach 1300–1343 w świetle najstarszych ksiąg miejskich. Przedmiotem analizy były zapiski ilustrujące gwarancje dla pewności obrotu prawnego. Swoboda alienacji majątku rodzinnego doznawała w średniowieczu ograniczeń przez wzgląd na interesy majątkowe rodziny. Bliżej zanalizowane zostały przypadki zgody udzielanej przez członków rodziny na alienacje majątku poza krąg najbliższych krewnych, gwarancje zapewniane przez zbywcę spokojnego posiadania nabytych dóbr do czasu upływu terminu przedawnienia ewentualnych roszczeń członków rodziny (rok i jeden dzień), a także sytuacje zrzeczenia się takich roszczeń przez członków rodziny na przyszłość. W tym ostatnim aspekcie stwierdzono, że w świetle praktyki zgorzeleckiej zrzeczenia członków rodziny do konkretnych składników majątkowych mogły mieć skutek także w zakresie roszczeń z tytułu prawa bliższości w formie Beispruchrecht. W Krakowie z kolei rezygnacje z uprawnień do konkretnych dóbr, zwłaszcza działy spadku, odbywały się poza urzędem miejskim. Praktyka prawna w obu miejscowościach ukazuje harmonijne współistnienie zasady ochrony interesów majątkowych rodziny oraz wolności alienacji, niezbędnej w aktywności zawodowej mieszczan.

PDF

Czytaj więcej

The Opus Tripartitum as an Original Source of Law as well as a Source of Knowledge about Custom in Light of Late Modern Age Hungarian Jurisprudence

Adriana Švecová, Miriam Laclavíková

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 11, Zeszyt 4, Tom 11 (2018), s. 467-479

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.039.9481

Artykuł wprowadza do zagadnienia stanowisk prawnych dotyczących zwyczaju (prawa zwyczajowego) i ich miejsca w systemie źródeł prawa w okresie późnonowożytnym. Zwrócono uwagę zwłaszcza na cechy i funkcje zwyczaju oraz wyjaśniono relację między zwyczajem a prawem stanowionym (lex, ustawa) jako odrębnymi źródłami prawa. Węgierski okres nowożytny cechuje symbioza zwyczajów i prawa stanowionego oraz ich specyficzne wzajemne relacje. Autorzy artykułu omawiają znaczenie derogacyjnej funkcji zwyczaju oraz rolę kodyfikacji jako wyrazu wzmacniania znaczenia lex jako źródła prawa. W tym samym czasie zwyczaj tracił swój „ludowy charakter” i uzyskiwał nowe formy (zwyczaj spisany w formie orzeczeń sądowych). W węgierskiej historii prawa zwyczaj miał niezastąpioną pozycję, a teoretyczne zasady określone w Opus Tripartitum (1514) były rozwijane lub przeredagowane przez uczonych prawników dobry nowożytnej (J. Szegedi, S Huszty, E. Kelemen, A. Kövy, P. Szlemenics, I. Frank i in.).

PDF

Czytaj więcej

Organizacja i działalność systemu wymiaru sprawiedliwości w rosyjskiej marynarce wojennej od początków XVIII do połowy XIX w.

Leszek Madej

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 11, Zeszyt 4, Tom 11 (2018), s. 481-527

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.048.9987

PDF

Czytaj więcej

Przyczyny zwiększonej palności nieruchomości ubezpieczonych w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych przed II wojną światową

Waldemar Bednaruk

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 11, Zeszyt 4, Tom 11 (2018), s. 529-539

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.040.9482

PDF

Czytaj więcej

Przepisy karne ustawy o prawie autorskim z 1926 roku. Historia powstania – charakterystyka ogólna. Art. 61 i jego znaczenie dla późniejszych regulacji

Damian Szczepaniak

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 11, Zeszyt 4, Tom 11 (2018), s. 541-565

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.041.9483

PDF

Czytaj więcej

Przestępstwo „szeptanej propagandy” w świetle wybranego orzecznictwa Sądu Okręgowego w Krakowie z lat 1946–1950

Mateusz Woźniak

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 11, Zeszyt 4, Tom 11 (2018), s. 567-580

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.042.9484

PDF

Czytaj więcej

Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Kodeks Pio-Benedyktyński między tradycją a rozwojem. W 100. Rocznicę promulgacji Kodeksu prawa kanonicznego z 1917 roku”, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Warszawa, dnia 9 listopada 2017 r.

Michał Ożóg

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 11, Zeszyt 4, Tom 11 (2018), s. 581-585

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.043.9485

PDF

Czytaj więcej

Sympozjum naukowe „Granice prawa do sakramentów. Między Kodeksem Prawa Kanonicznego z 1917 roku a Kodeksem z 1983 roku”, Kraków, 16 listopada 2017 roku

Marek Strzała

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 11, Zeszyt 4, Tom 11 (2018), s. 587-589

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.044.9486

PDF

Czytaj więcej

Sesja naukowa „Sejm I Rzeczypospolitej – Parlament Wielu Narodów a europejskie reprezentacje stanowe”, Warszawa 27 kwietnia 2018 r.

Maciej Mikuła

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 11, Zeszyt 4, Tom 11 (2018), s. 591-593

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.045.9487

PDF

Czytaj więcej

II Seminarium projektu badawczego Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki „Fontes Iuris Lusatiae Superioris Vetustissimi” w Zgorzelcu, 5–6 września 2018 roku

Krzysztof Fokt, Maciej Mikuła

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 11, Zeszyt 4, Tom 11 (2018), s. 595-597

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.046.9488

PDF

Czytaj więcej

Konferencja „Internationale Tagung zur mittelalterlichen Schriftlichkeit. Stadtbücher – Die Erforschung kommunalen Handelns im Spiegel administrativer Schriftlichkeit”, Zgorzelec/Görlitz 6–8 września 2018 roku

Maciej Mikuła, Krzysztof Fokt

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 11, Zeszyt 4, Tom 11 (2018), s. 599-603

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.047.9489

PDF

Czytaj więcej