FAQ
logotyp Archiwum Narodowego w Krakowie

Edycje źródłowe w XXI wieku – czas na zmiany?

Data publikacji: 10.01.2025

Krakowski Rocznik Archiwalny, 2024, XXX, s. 67-84

https://doi.org/10.4467/12332135KRA.24.004.20766

Autorzy

Adam Górski
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0003-2544-4209 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Edycje źródłowe w XXI wieku – czas na zmiany?

Abstrakt

Szybki rozwój technologiczny spowodował zmianę potrzeb informacyjnych czytelników i podejścia obywateli do wyników badań w naukach humanistycznych. Konieczna wydaje się zatem zmiana w nastawieniu do edycji źródłowych. Nie wystarczy sama edycja czy przedstawienie jej w formie graficznej, potrzebne są narzędzia umożliwiające szerokie kontekstowe przeszukiwanie treści i tworzenie zestawień oraz raportów na konkretnie zadane pytania. Zapewne w tym kierunku postąpi także rozwój sztucznej inteligencji, jednak w tym momencie AI nie poradzi sobie jeszcze bez człowieka, który źródło znajdujące się w archiwum, muzeum czy bibliotece wprowadzi do Internetu. Niniejszy artykuł przedstawia rozważania autora na temat kierunku nadchodzących zmian w edycjach źródłowych i propozycję stworzenia bazy źródłowej inskrypcji z artefaktów epigraficznych (także zaginionych, czyli zachowanych w źródłach archiwalnych).

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła drukowane

Acta scabinalia casimiriensia 1407–1427. Księga ławnicza kazimierska 1407–1427. Wyd. Bożena Wyrozumska. Fontes Cracovienses 4. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 1996.

Christoph Jacob Preidl Junior: Osiemnastowieczny receptariusz kulinarny z Jeleniej Góry. Red. Ivo Łaborewicz. Jelenia Góra: Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Jelenie Górze, 2022.

Dochody i wydatki konwentu braci eremitów św. Augusta przy kościele św. Katarzyny w Kazimierzu 1502–1505. Percepta et Distributa conventus fratrum eremitarum s. Augustini ad s. Catharinam in Casmiria 1502–1505. Wyd. Krystyna Jelonek-Litewka, Wacław Kolak, Czesława Pirożyńska, Zbigniew Wojas. Fontes Cracovienses 10. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2004.

Fragmenta inedita de annis 1378, 1394–1396. Wyd. Marcin Starzyński. Fontes Cracovienses Minores 3. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2014.

Gołaszewski Janusz, Górski Adam: Życie, śmierć i zbawienie. Inskrypcje kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu w świetle rękopisu z 1649 r. Wrocław: Wydawnictwo AEternum, 2016.

Jan Heydeke, Census civitatis conscripti. Spis dochodów miasta Krakowa z 1500 roku. Wyd. Marcin Starzyński. Fontes Cracovienses Minores 2. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2009.

Księga wiertelnicza krakowska. Część I–IV (1568–1606). Quartaliensium recognitiones et divisiones. Pars I–IV (1568–1606). Wyd. Krystyna Jelonek-Litewka, Aleksander Litewka, Łukasz Walczy. Fontes Cracovienses 5–8. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 1997–2000.

Księgi ławnicze krakowskie z lat 1408–1417. Księgi wójtowskie krakowskie. Fragmenty z lat 1411–1412. Wyd. Marcin Starzyński, przy współpr. Patrycji Wiencierz. Starodawne Prawa Polskiego Pomniki. Seria 2: Pomniki Prawa Polskiego. Red. Waldemar Bukowski. Dział III: Prawo miejskie, t. 4. Warszawa–Kraków 2020.

Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1507–1572. Libri iuris civilis Cracoviensis 1507–1572. Wyd. Aniela Kiełbicka, Zbigniew Wojas. Fontes Cracovienses 1. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 1993.

Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1573–1611. Libri iuris civilis Cracoviensis 1573–1611. Wyd. Aniela Kiełbicka i Zbigniew Wojas. Fontes Cracovienses 2. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 1994.

Liber proscriptionum et querelarum civitas Cracoviensis 1360–1422. Wyd. Bożena Wyrozumska. Fontes Cracovienses 9. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2001.

Ludność żydowska województwa krakowskiego w czasie Sejmu Czteroletniego. Spisy z powiatów krakowskiego, ksiąskiego, lelowskiego i proszowskiego z lat 1790–1792. Wyd. Kamila Follprecht. Fontes Cracovienses 12. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2008.

Najdawniejsze księgi grodzkie krakowskie z lat 1406–1409. Wyd. Wiesław Filipczyk, przy współpr. Macieja Zdanka, wstęp Wiesław Filipczyk i Franciszek Sikora. Warszawa–Kraków: Instytut Historii PAN, Polska Akademia Umiejętności, Archiwum Narodowe w Krakowie, 2019.

Regesta Fontium Freystadtensium. Oprac. Adam Górski, Beata Grelewicz, Joanna Karczewska, Roman Stelmach. Kożuchów–Zielona Góra: Wydawnictwo AEternum, 2014.

Regesta Fontium Grünbergensium. Oprac. Tadeusz Dzwonkowski, Beata Grelewicz, Paweł Kalisz. Zielona Góra: Archiwum Państwowe w Zielonej Górze, 2022.

Regesta Fontium Regum Poloniae: dokumenty królewskie w zasobie Archiwum Państwowego w Zielonej Górze. T. 1: Dokumenty Piastów, Jagiellonów i Wazów. Oprac. Adam Górski. Zielona Góra: Wydawnictwo AEternum, 2012.

Regesta Fontium Saganensium. Oprac. Adam Górski, Beata Grelewicz. Zielona Góra–Żagań: Wydawnictwo AEternum – Urząd Miasta i Gminy w Żaganiu, 2011.

Regesta Fontium Sommerfeldensium. Oprac. Adam Górski, Beata Grelewicz. Lubsko–Zielona Góra: Wydawnictwo AEternum, Urząd Miasta w Lubsku, 2013.

Stan niniejszy gmachów duchowno narodowych, co do ich położenia, wewnętrznego rozkładu, liczby mieszkających zakonnych osób i ich dochodów... Krakowskie zabudowania klasztorne w czasach Księstwa Warszawskiego. Opis z 1810 r. Wyd. Kamila Follprecht. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii, Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego, 2016.

Wybór źródeł do historii Jeleniej Góry w latach 1945–1990. Cz. 1: Lata 1945–1975. Red. i oprac. Ivo Łaborewicz. Fontes Silesiae 1. Jelenia Góra: Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze, 2020.

Opracowania

Cołbecka Monika: Usługi informacyjne archiwów – próba definicji. „Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media” 2019, nr 2 (33), s. 27–47.

Cołbecka Monika, Żmudziński Mateusz: Potrzeby informacyjne użytkowników archiwów kościelnych oraz możliwości ich badania. „Folia Toruniensia” 2019, nr 19, s. 129–149.

Czechowicz Bogusław: Najstarsze śląskie inwentarze epigraficzne w XVI–XVIII wieku. W: Studia Epigraficzne. Red. Joachim Zdrenka. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza UZ, 2004, s. 67–76.

Górski Adam: Problemy i perspektywy edycji epigrafiki zaginionej. „Studia Historica Gedanensia” 2018, t. 9, s. 117–129.

Instrukcja wydawnicza dla źródeł epigraficznych. Oprac. Józef Szymański, Barbara Trelińska. Lublin: Wydaw. UMCS, 2003.

Trzaskowska Grażyna, Łaborewicz Ivo: Listy Michała Wąsowicza do Witolda Suchodolskiego i inne źródła archiwalne 1945–1954. Rzecz o archiwach, archiwistach i archiwaliach na Dolnym Śląsku. Wrocław: Archiwum Państwowe we Wrocławiu, 2016.

Informacje

Informacje: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2024, XXX, s. 67-84

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Edycje źródłowe w XXI wieku – czas na zmiany?
Angielski: Source edition in the 21st century – time for a change?

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-2544-4209

Adam Górski
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0003-2544-4209 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Publikacja: 10.01.2025

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Adam Górski (Autor) - 100%

Informacje o autorze:

Adam Górski – historyk, epigrafik i archiwista, dr nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezes Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Archiwistów Polskich. W polu jego zainteresowań oprócz archiwistyki znajduje się epigrafika, źródłoznawstwo, kultura funeralna Dolnego Śląska, dzieje cechów rzemieślniczych. Uczestnik wielu projektów badawczych, inwentaryzacyjnych i edycyjnych (polskich i międzynarodowych), a także popularyzacyjnych. Wieloletni pracownik polskich instytucji archiwalnych. Autor licznych publikacji naukowych. Odznaczony m.in. złotą odznaką „Za opiekę nad zabytkami” przyznawaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 81

Liczba pobrań: 35

Edycje źródłowe w XXI wieku – czas na zmiany?