FAQ
logotyp Archiwum Narodowego w Krakowie

3 x DNA. DNA w badaniach archiwalnych, genealogiczno-historycznych oraz jako nośnik informacji

Data publikacji: 10.01.2025

Krakowski Rocznik Archiwalny, 2024, XXX, s. 85-102

https://doi.org/10.4467/12332135KRA.24.005.20768

Autorzy

Adrian Jarosz
Stowarzyszenie Twoje Korzenie w Polsce
, Polska
https://orcid.org/0009-0007-6716-0681 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

3 x DNA. DNA w badaniach archiwalnych, genealogiczno-historycznych oraz jako nośnik informacji

Abstrakt

Artykuł opisuje nowe możliwości badań z zastosowaniem analizy DNA. Opisano kilka przykładów wykorzystania nowej technologii w badaniach archiwalnych (historycznych) i genealogicznych, a także przedstawiono potencjał DNA jako nośnika informacji. Przywołane przykłady pokazują, że analiza genetyczna może potwierdzić albo obalić wcześniejsze przypuszczenia.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła rękopiśmienne

Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej Województwa Krakowskiego, sygn. 29/30/43 (Spisy ludności województwa krakowskiego z lat 1790–1791: IV. Parafie powiatu krakowskiego na lit. R–Z).

Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Więcławicach, sygn. 29/377.

Archiwum Narodowe w Krakowie, Gmina Michałowice, sygn. 29/1094/Gm M 61–63.

Archiwum Narodowe w Krakowie, Szkoła Powszechna w Michałowicach, sygn. 29/1932/1-63.

Archiwum Narodowe w Krakowie, Urząd Gminy w Michałowicach, sygn. 29/1967/135–136.

Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór dokumentów pergaminowych, sygn. 29/657/2.

Opracowania

Abel Sarah, Schroeder Hannes: From country marks to DNA markers. “Current Anthropology” 2020, t. 61, nr 22, s. 198–209. DOI: 10.1086/709550 (odczyt: 08.09.2023).

Berska Barbara: Zabezpieczenie aktu lokacyjnego miasta Krakowa, jednego z najcenniejszych dokumentów z zasobu Archiwum Narodowego w Krakowie. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2013, t. 19, s. 163.

Bochenek Małgorzata, Lech Tomasz: Pierwsze badania dokumentu lokacyjnego miasta Krakowa – ocena stanu zachowania, integralność zachowanej luzem pieczęci Bolesława Wstydliwego z dokumentem. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2024, t. 30, s. 19–43.

Bojs Karin: Moja europejska rodzina. Pierwsze 54 000 lat. Tłum. Urszula Gardner. Kraków: Insignis, 2018.

Bulla Krzysztof: Praktyczne możliwości wykorzystania genealogii genetycznej na przykładzie wstępnych wyników Projektu Silesia DNA. „Rocznik Muzeum »Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie«” 2018, t. 6, s. 80–120.

Byeon Yen Ji Julia i in.: Evolving use of ancestry, ethnicity, and race in genetics research – A survey spanning seven decades. “American Journal of Human Genetics” 2021, t. 108, nr 12, s. 2215–2223.

Davis Joe: Microvenus. “Art Journal” 1996, t. 55, nr 1, s. 70–74.

Dylewska Małgorzata, Gryzińska Magdalena, Listos Piotr, Dudzińska Ewa: Wykorzystanie badań DNA w archeozoologii. „Życie Weterynaryjne: czasopismo społeczno-zawodowe i naukowe Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej” 2016, R. 61, nr 12, s. 904–908.

Follprecht Kamila: Jesteśmy z Krakowa? Jak to sprawdzić, czyli źródła do badań genealogicznych z zasobu Archiwum Narodowego w Krakowie. W: Skąd przyszliśmy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Wokół badań nad genealogią. Red. Przemysław Jędrzejewski, Jakub Pieczara. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, 2021, s. 15–21.

Gabryelska Marta M., Szymański Maciej, Barciszewski Jan: DNA – cząsteczka, która zmieniła naukę. Krótka historia odkryć. „Nauka” 2009, nr 2, s. 111–134.

Gervasio Joao Henrique Diniz Brandao, Oliveira Henrique da Costa, Martins Andre Guilherme da Costa, Pesquero Joao Bosco, Verona Bruno Marinaro, Cerize Natalia Neto Pereira: How close are we to storing data in DNA?. “Trends in Biotechnology” 2023. DOI: 10.1016/j.tibtech.2023.08.001 (odczyt: 16.08.2023).

Gołąb-Malowicka Karolina: W poszukiwaniu przodków. Źródła do badań genealogicznych w Archiwum Państwowym w Krakowie. Kraków: Archiwum Państwowe w Krakowie, 2008.

Gołąb-Malowicka Karolina: Źródła do badań genealogicznych w Archiwum Narodowym w Krakowie. Poradnik genealogiczny. Kraków: Archiwum Narodowe w Krakowie, 2022.

Ionkov Latchesar, Settlemyer Bradley: DNA: The Ultimate Data­Storage Solution. “American Scientific” 2021, https://www.scientificamerican, 28.05.1012 (odczyt: 15.08.2023).

Jelonek-Litewka Krystyna: Czy odnaleziona pieczęć Bolesława Wstydliwego jest pieczęcią oderwaną od aktu lokacyjnego miasta Krakowa?. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2003, t. 9, s. 31–38.

Jędrzejewski Przemysław: Akta Komisji Porządkowych Cywilno­Wojskowych (1790–1794). „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2013, t. 19, s. 129–160.

Kochański Andrzej: Sekwencjonowanie genomu/eksomu człowieka – aspekt bioetyczny. „Studia Ecologiae et Bioloethicae” 2014, t. 12, z. 1, s. 29–38.

Korf Bruce R.: Describing human populations: An evolving picture in human genetics research. “American Journal of Human Genetics” 2021, t. 108, nr 12, s. 2207.

Lech Tomasz: A Discovered Ducal Seal Does Not Belong to the Incorporation Charter for the City of Krakow Solving the Mystery Using Genetic Methods. “PLOS ONE” 2016, s. 1–12. DOI: 10.1371/journal.pone.0161591 (odczyt: 21.06.2023).

Molbert Noëlie, Ghanavi Hamid Reza, Johansson Tomas, Mostadius Maria, Hansson Maria C.: An evaluation of DNA extraction methods on historical and roadkill mammalian specimen. “Scientific Reports” 2023, s. 1–9. DOI: 10.1038/s41598-023-39465-z (odczyt: 17.08.2023).

Przybyła-Dumin Agnieszka: Z mitologii nauki. Narracje spiskowe związane z genealogią genetyczną. „Rocznik Muzeum »Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie«” 2018, t. 6, s. 121–144.

Rotimi Charles N., Adeyemo Adebowale A.: From one humangenome to a complextapestry of ancestry. “Nature” 2021, t. 590, s. 220–221.

Ruffini-Ronzani Nicolas i in.: A biocodicological analysis of the medieval library and archive from Orval Abbey, Belgium. “Royal Society Open Science” 2021, t. 8, z. 6, s. 1–14. DOI: 10.1098/rsos.210210 (odczyt: 11.08.2023).

Rychlik Grażyna: Genealogia i DNA. Warszawa: Grażyna Rychlik, 2019.

Shepherd Lara D., Whitehead Peter, Whitehead Anna: Genetic analysis identifies the missing parchment of New Zealand’s founding document, the Treaty of Waitangi. “PLOS ONE” 2019, s. 1–11. DOI: 10.1371/journal.pone.0210528 (odczyt: 04.08.2023).

Węgleński Piotr: Antyczny DNA i inżynieria genetyczna. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2022.

Wyżga Mateusz: Księgi metrykalne parafii podkrakowskich z XVI–XVIII w. „Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego” 2010, t. 2, s. 126–142.

Żyła Adriana: DNA: prawie niezniszczalny i najbardziej pojemny nośnik danych. „Archeion” 2021, t. 122, s. 33–43.

Wydawnictwa elektroniczne

Adrion Jeffrey i in.: Ethnicity Estimate 2022 White Paper, s. 1, https://www.ancestry.com (odczyt: 14.06.2023).

Copeland Libby: Who was she? A dna test only opened new mysterieshttps://www.washingtonpost.com/, 27.07.2017 (odczyt: 01.09.2023).

DNA Painterhttps://dnapainter.com (odczyt: 25.08.2023).

DNA Storage Alliancehttps://dnastoragealliance.org (odczyt: 01.12.2023).

DNA Szlachtyhttps://kapica.org.pl/dna-szlachty (odczyt: 25.08.2023).

FamilyTree DNAhttps://www.familytreedna.com (odczyt: 25.08.2023).

GEDmatchhttps://www.gedmatch.com (odczyt: 25.08.2023).

Genomiczna  Mapa  Polski,  https://portal.ichb.pl/genomiczna-mapa-polski (odczyt: 25.08.2023).

International Data Corporationhttps://www.idc.com (odczyt: 15.08.2023).

Inventaire des archives de l’abbaye Notre-Dame d’Orval, 1173–1796https://search.arch.be (odczyt: 07.06.2023).

Księga metrykalna parafii Więcławicehttp://mbc.malopolska.pl/publication/86487 (odczyt: 18.08.2023).

Meet Alice Plebuch, A Woman Who Discovered That Her Father Was Switched At Birthhttps://www.youtube.com/watch?v=ocvJnQfymek (odczyt: 01.09.2023).

Mikrobiologiczne badania historycznych dokumentówhttps://www.radiokrakow.pl, 22.06.2019 (odczyt: 28.06.2023).

Obrępalska-Stęplowska Aleksandra, Ogorzałek Maciej: Pamięć zapisana w DNA: na styku biotechnologii i informatykihttps://wszystkoconajwazniejsze.pl, 4.10.2022 (odczyt: 01.12.2023).

Patrzylas Artur: UE osiągnęła bezprecedensowe w skali świata porozumienie w sprawie rozwoju AIhttps://forsal.pl, 9.12.2023 (odczyt: 09.12.2023).

Projekt SILESIAhttps://siliusradicum.pl/projekt-silesia (odczyt: 25.08.2023).

Reinsel David, Gantz John, Rydning John: The Digitization of the World From Edge to Core, https://www.seagate.com (odczyt: 15.08.2023).

The Project Silesiahttps://www.familytreedna.com/groups/silesia-slask-schlesien/about (odczyt: 25.08.2023).

The Shared cM Project 4.0 tool v4https://dnapainter.com/tools/sharedcmv4 (odczyt: 25.08.2023).

Informacje

Informacje: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2024, XXX, s. 85-102

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: 3 x DNA. DNA w badaniach archiwalnych, genealogiczno-historycznych oraz jako nośnik informacji
Angielski: DNA in archival, genealogical and historical research and as data storage

Autorzy

https://orcid.org/0009-0007-6716-0681

Adrian Jarosz
Stowarzyszenie Twoje Korzenie w Polsce
, Polska
https://orcid.org/0009-0007-6716-0681 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Stowarzyszenie Twoje Korzenie w Polsce
Polska

Publikacja: 10.01.2025

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Adrian Jarosz (Autor) - 100%

Informacje o autorze:

Adrian Jarosz – inżynier fizyki technicznej, magister etnologii i antropologii kulturowej; genealog w Stowarzyszeniu Twoje Korzenie w Polsce; zainteresowania badawcze: analiza DNA, antropologia historyczna, genealogia jako szczególny przejaw demografii historycznej, historia Górnej Orawy, archiwistyka społeczna.

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski