FAQ

Muzyczne portrety depresji i samobójstwa: analiza międzykulturowa

Data publikacji: 03.2025

Homo et Societas, 2024, Nr 9/2024, s. 141-151

https://doi.org/10.4467/25436104HS.24.009.20947

Autorzy

Paweł Piotrowski
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
https://orcid.org/0000-0003-4565-0317 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Muzyczne portrety depresji i samobójstwa: analiza międzykulturowa

Abstrakt

Artykuł odpowiada na pytania, jak różne kultury muzyczne podejmują temat depresji i samobójstwa, analizując jednocześnie społeczne i psychologiczne konsekwencje takich treści. Muzyka, jako uniwersalny środek wyrazu, odgrywa wielowymiarową rolę w relacjach z tematyką kryzysów psychicznych, pełniąc funkcję terapeutyczną, ostrzegawczą, a czasem także negatywnie wpływającą na osoby wrażliwe. Różne kultury i gatunki muzyczne przedstawiają te trudne tematy w odmienny sposób. W kulturach zachodnich narracja jest często surowa i introspektywna, szczególnie w rocku i grunge’u, gdzie dominuje szczerość emocjonalna. W azjatyckich nurtach, takich jak K-pop, temat depresji jest przedstawiany w sposób subtelny i metaforyczny, odzwierciedlając kulturową tendencję do unikania bezpośredniego podejścia do problemów psychicznych. Muzyka ludowa i tradycyjna osadza depresję i samobójstwo w narracjach moralnych i społecznych, często jako element przestrogi, natomiast hip-hop dostarcza brutalnie szczerych, autobiograficznych relacji, zwracając uwagę na związki między kryzysami psychicznymi a kontekstami społecznymi, takimi jak przemoc czy ubóstwo. Muzyka może pełnić rolę terapeutyczną, pomagając w wyrażeniu emocji i budowaniu wspólnoty wsparcia, ale istnieje również ryzyko jej negatywnego wpływu, szczególnie w kontekście romantyzowania samobójstwa. Reakcje społeczne na takie treści są zróżnicowane – od uznania ich za ważne narzędzie edukacyjne po obawy o ich wpływ na osoby wrażliwe emocjonalnie. Narracja różni się także między gatunkami muzycznymi: pop często łączy emocjonalną introspekcję z uniwersalnym przesłaniem nadziei, muzyka klasyczna eksponuje emocje w sposób uniwersalny i symboliczny, a folk i ballady pełnią funkcję opowieści moralnych. Artykuł podkreśla, że muzyka, niezależnie od kontekstu kulturowego i gatunkowego, ma ogromny potencjał do kształtowania percepcji depresji i samobójstwa, oferując zarówno przestrzeń do dialogu, jak i narzędzie do refleksji nad zdrowiem psychicznym. Autor wskazują na konieczność świadomego korzystania z muzyki w profilaktyce zdrowia psychicznego, uwzględniając jej wpływ na różne grupy społeczne i kulturowe.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Afolayan A., Falola T. (2021). Fela Anikulapo-Kuti. Afrobeat, Rebellion, and Philosophy. London.

Chodakowski A. (red.) (1995). Encyklopedia muzyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Chylińska T., Haraschin S., Schafer B. (1972). Przewodnik koncertowy. Kraków: PWM.

Czerniawska E. (red.) (2012). Muzyka i my. Warszawa: Difin.

Drobner M. (1997). Instrumentoznawstwo i akustyka. Kraków: PWM.

Ekiert J. (2006). Encyklopedia Bliżej muzyki. Warszawa: Muza.

Hadley S., Yancy G. (2011). Therapeutic Uses of Rap and Hip-Hop. Milton Park: Routledge.

Haweis H.R. (1969). Music the healer, Institutional Library Services. Washington: Olympia.

Jagielski P. (2023). Grunge. Bękarty z Seattle. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Janowski A. (1980). Psychologia społeczna a zagadnienia wychowania. Wrocław: Ossolineum.

Kolsch S. (2021). Uzdrawiająca moc muzyki. Naukowo udowodniony leczniczy wpływ muzycznych wibracji w walce z przewlekłymi chorobami, depresją, demencją czy terapią po udarze mózgu. Białystok: Wydawnictwo Vital.

Kotlarek M. (2021). Depresja, czyli Gdy każdy oddech boli. Gliwice: Helion.

Kratovhvil S. (1973). Psychoterapia. Warszawa: PWN.

Lutostański M. (2015). Brzydkie słowa, brudny dźwięk. Muzyka jako przekaz kształtujący styl życia subkultur młodzieżowych. Warszawa: Scholar.

Ławrowska R., Nowak Z. (2023). Muzyczne inspiracje. Przygody z muzyką i wyobraźnią. Muzyka – obraz – słowo – ruch. Kraków: Petrus.

McNeila L., McCain G. (2019). Please Kill Me. Punkowa historia punka. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Muchacka B., Ławrowska R. (red.) (2022). Edukacja muzyczna. Kraków: Petrus.

Natanson T. (1978). Wstęp do muzykoterapii. Wrocław: Ossolineum.

Nowak P., Witkowskiej H. (2024). „Nie mam siły żyć”. Autodestrukcja w kulturze. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Pawłowski J. (1996). Podstawy instrumentacji. T. 1. Kraków: PWM.

Piotrowska G.A. (2019). Alternatywność – słowo talizman w refleksji nad muzyką popularną. W: Piosenka. Rocznik kulturalny.

Piotrowska-Dumont R. (2012). Wychowanie przez muzykę. Kraków: Petrus.

Piotrowski P. (2018). Mały leksykon mistrzów muzyki klasycznej. Kraków: Petrus.

Piotrowski P. (2022). Mały leksykon instrumentów muzycznych. Kraków: Petrus.

Przychodzińska-Kaciczak M. (1979). Muzyka i wychowanie. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Przychodzińska-Kaciczak M. (1979). Polskie koncepcje powszechnego wychowania muzycznego. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Rylke H., Klimowicz G. (1982). Szkoła dla ucznia. Jak uczyć życia z ludźmi. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Sachs C. (1981). Muzyka w świecie starożytnym. Warszawa: PWN.

Schwabe C. (1972). Leczenie muzyka chorych z nerwicami i zaburzeniami czynnościowymi. Warszawa: PZWL.

Schabert W. (1995). Leksykon muzyki od A do Ż. Warszawa: Muza.

Sokorski K. (1975). Instrumentoznawstwo. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.

Soyer M.A. (1927). Des instruments a vent de leur principe. W: A. Lavignac (red.), Encyclopédie de la musique. T. II. Paris: Librairie Delagrave.

Stachak T. (2021). Muzyczna pracownia 1. Krakow: Euterpe.

Stachyra K. (red.) (2014). Podstawy muzykoterapii. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Stukan J. (2010). Toksyczna psychologia i psychiatria: depresja a samobójstwo. Zdzieszowice: Prometeusz.

Supičić I. (1969). Wstęp do socjologii muzyki. Warszawa: PWN.

Śledziński S. (red.) (1968). Mała encyklopedia muzyki. Warszawa: PWN.

Ślipko T. (2008). Etyczny problem samobójstwa. Krakow: Petrus.

Wierszyłowski J. (1981). Psychologia muzyki. Warszawa: PWN.

Witkowska H. (2021). Samobójstwo w kulturze dzisiejszej. Listy samobójców jako gatunek wypowiedzi i fakt kulturowy. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Zgliński M. (2012). Nowożytny prospekt organowy i jego twórcy. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk.

Zwoliński A. (2024). Socjologia muzyki. Kraków: Petrus.

Żerańska-Kominek S. (1995). Muzyka w kulturze. Wprowadzenie do etnomuzykologii. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Informacje

Informacje: Homo et Societas, 2024, Nr 9/2024, s. 141-151

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Muzyczne portrety depresji i samobójstwa: analiza międzykulturowa
Angielski: Musical portrails of depression and suicide. A cross-cultural analysis

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-4565-0317

Paweł Piotrowski
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
https://orcid.org/0000-0003-4565-0317 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Publikacja: 03.2025

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Paweł Piotrowski (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 31

Liczba pobrań: 26

Muzyczne portrety depresji i samobójstwa: analiza międzykulturowa

Muzyczne portrety depresji i samobójstwa: analiza międzykulturowa

cytuj

Pobierz PDF Pobierz

pobierz pliki

RIS BIB ENDNOTE