Jan Engelgard
Kultura Słowian, Tom XVI, 2020, s. 49 - 66
https://doi.org/10.4467/25439561KSR.20.004.13293Upadek monarchii w Rosji i dwie rewolucje - lutowa i październikowa - zmusiły obóz narodowo-demokratyczny do zmiany polityki w kwestii rosyjskiej. Na konferencji pokojowej w Paryżu Roman Dmowski i jego współpracownicy doszli do wniosku, że wojna domowa w Rosji stworzyła próżnię, którą można wykorzystać w interesie Polski. Uważano, że pozycja międzynarodowa Rosji pozostanie słaba przez kilka lat. Stąd akceptacja polityki faktów dokonanych na Wschodzie i dążenie do zgody Rosji na nową granicę wschodnią, zgodnie z tzw. Linią Dmowskiego. Preferowano neutralność w konflikcie między bolszewikami a ruchem Białych, jednak - ze względu na postulaty krajów zachodnich - kontakty z przedstawicielami Białych i dyskretne rozmowy z nimi odbywały się w Paryżu. Roman Dmowski był gotowy do pracy nad porozumieniem z Białymi na warunkach polskich, mimo że nie wierzył, że uda im się pokonać bolszewików.