TY - JOUR TI - Manfred 1892 na scenie Teatru Wielkiego w Warszawie AU - Coghen, Monika TI - Manfred 1892 na scenie Teatru Wielkiego w Warszawie AB - Byron twierdził, że Manfred nie był przeznaczony na scenę, ale jego poemat dramatyczny był sporadycznie wystawiany w dziewiętnastowiecznym teatrze. W 1848 roku Robert Schumann zaadaptował poemat do wykonania scenicznego, skomponował uwerturę i muzykę incydentalną. Manfreda w wersji Schumanna wystawiono w warszawskim Teatrze Wielkim z Józefem Kotarbińskim, znanym aktorem, kierownikiem teatru i krytykiem, w roli głównej. Po realizacji rozgorzała gorąca debata w prasie. Główny spór dotyczył tego, czy „dramat metafizyczny” Byrona nadaje się na scenę i czy jest istotny dla polskiej publiczności końca XIX wieku. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie głównych kwestii podejmowanych w tej debacie poprzez analizę recenzji tej realizacji w prasie warszawskiej. Ponieważ recenzje są z natury subiektywne, ich badanie ujawnia znacznie więcej preferencji literackich i teatral Manfred, Byron, Robert Schumann, Józef Kotarbiński, Teatr Wielki, krytyka teatralna, recepcja Byrona w Polscnych ich autorów niż informacji o samym spektaklu i daje wgląd we wczesne etapy rozwoju tzw. Młodej Polski, z naciskiem na indywidualizm i podmiotowość, zainteresowanie metafizyką i dominację liryzmu. Warszawskiego Manfreda z 1892 roku można więc uznać za próbę wprowadzenia do teatru wielkiej poezji romantycznej, torującej drogę teatralnym inscenizacjom polskiego dramatu romantycznego, który Kotarbiński miał wystawić jako dyrektor Teatru Miejskiego w Krakowie. Artykuł wpisuje się także w historię recepcji Byrona w Polsce. VL - 2021 IS - Volume 16, Issue 4 PY - 2021 SN - 1897-3035 C1 - 2084-3933 SP - 267 EP - 291 DO - 10.4467/20843933ST.21.019.14368 UR - https://ejournals.eu/czasopismo/studia-litteraria-uic/artykul/manfred-1892-na-scenie-teatru-wielkiego-w-warszawie KW - Manfred KW - Byron KW - Robert Schumann KW - Józef Kotarbiński KW - Teatr Wielki KW - krytyka teatralna KW - recepcja Byrona w Polsce