TY - JOUR
TI - Powoływanie landratów w Prusach Południowych (1793–1806)
AU - Włodarczyk, Zdzisław
TI - Powoływanie landratów w Prusach Południowych (1793–1806)
AB - Artykuł niniejszy omawia politykę personalną zaborcy przy obsadzaniu stanowiska landrata/ deputowanego powiatowego w Prusach Południowych – prowincji utworzonej z ziem zagarniętych przez Hohenzollernów w wyniku II rozbioru Polski (1793). Sposób ich powoływania ulegał pewnym modyfikacjom, na co wpływ miały czynniki zewnętrzne oraz sytuacja wewnątrz prowincji. Początkowo oficjaliści ci wyłaniani byli bezpośrednio przez administrację zaborczą, bez udziału czynnika stanowego. Istotna była konfesja nominata: sprzyjano osiadłym tu od pokoleń ewangelikom-reformowanym. Wszystko to zgodnie z postulatami ministra Buchholza sformułowanymi w początkach 1793 r. W czasie trwania insurekcji kościuszkowskiej wielu z wybrańców wystąpiło przeciwko Prusakom. Odpowiedzią władz było usunięcie ich z zajmowanych stanowisk oraz nominacja osób niepowiązanych z administrowanym powiatem. Jednak już wkrótce (1795) zaczęto liczyć się z postulatami szlacheckich posesjonatów, zwłaszcza, że podnosili oni wierność monarsze podczas insurekcji (Radomsko), lub postulowali nominację byłego oficera pruskiego (Częstochowa). Ten sposób nominacji funkcjonował również podczas drugiego okresu urzędowania ministra Vossa w Prusach Południowych (po objęciu tronu przez Fryderyka Wilhelma III). Tym samym, zgodnie z Powszechnym Prawem Krajowym, życzeniami zgłaszanymi przy zajmowaniu prowincji („petyty”), jak i propozycjami samego ministra z początków jego urzędowania – pozwolono szlachcie wybierać kandydatów spośród swego grona.
VL - 2019
IS - Tom VI
PY - 2019
SN - 2391-890X
C1 - 2720-4774
SP - 9
EP - 29
DO - 10.4467/2391-890XPAH.19.001.14930
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/przeglad-archiwalno-historyczny/artykul/powolywanie-landratow-w-prusach-poludniowych-1793-1806
KW - Prusy Południowe
KW - administracja
KW - landrat
KW - wybory