%0 Journal Article
%T Niedaleko pada książka od jabłoni. O symbolach biograficznych dwóch ustrońskich bibliofilów
%A Szkaradnik, Katarzyna
%J Konteksty Kultury
%V 2015
%R 10.4467/23531991KK.16.4776
%N Tom 12, Numer 4
%P 409-425
%K Jan Wantuła, Józef Pilch, autobiografizm, natura, kultura, bibliofilstwo
%@ 2083-7658
%D 2016
%U https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/niedaleko-pada-ksiazka-od-jabloni-o-symbolach-biograficznych-dwoch-ustronskich-bibliofilow
%X Artykuł poświęcony jest analizie narracji autobiograficznych Jana Wantuły (1877–1953) oraz Józefa Pilcha (1913–1995) – bibliofilów, historyków amatorów i pisarzy ludowych z Ustronia na Śląsku Cieszyńskim. Przedmiotem rozważań są sposoby, w jakie retrospektywnie strukturalizują oni swe życie w kontekście zawieszenia między czasem natury (cyklem wegetacyjnym) a czasem kultury (historycznym, wprowadzającym jednostkowość, ale też przemijanie). Na znaczenie dla nich opozycji natury i kultury wpływa status samouków, którzy aspirując do kultury wysokiej, stale uszlachetniali (własną) naturę na podobieństwo pracy ogrodnika. Figura sadownika (a był nim i Pilch, i Wantuła) należy do centralnych symboli, wokół których skupiają się reprezentacje biografii autorów; pozostałe to jabłka, księgi i biblioteka pojęta jako sfera międzyludzka. Artykuł z perspektywy hermeneutyki pokazuje użycie tych symboli, a także wydobywa z omawianych narracji projekt sczepienia natury z kulturą poprzez, z jednej strony, szczepienie drzew (dosłownie i przenośnie), z drugiej – wszczepianie się w książki.