%0 Journal Article
%T A World without Voiced Sonorants: Reflections on Cyran 2014 (Part 2)
%A Scheer, Tobias
%J Studies in Polish Linguistics
%V Volume 10 (2015)
%R 10.4467/23005920SPL.15.010.4719
%N Vol. 10, Issue 4
%P 223-247
%K udźwięcznienie interwokaliczne, zróżnicowanie fonologiczne spółgłosek sonornych pod względem dźwięczności, ubezdźwięcznienie w wygłosie absolutnym, lenicja, asymilacja
%@ 1732-8160
%D 2016
%U https://ejournals.eu/czasopismo/studies-in-polish-linguistics/artykul/a-world-without-voiced-sonorants-reflections-on-cyran-2014-part-2
%X Przedmiotem niniejszej części artykułu jest ocena hipotezy, według której we wszystkich językach spółgłoski sonorne oraz samogłoski nie mają specyfikacji fonologicznej ze względu na dźwięczność. Jest to główne założenie przyjęte w pracy Cyrana (2014), dla którego autor nie podaje jednak żadnego uzasadnienia i które nie wynika wprost z żadnej właściwości teorii elementów. Spółgłoski sonorne nie ulegają ubezdźwięcznieniu w wygłosie, a dźwięczność nigdy nie pełni funkcji dystynktywnej w samogłoskach. Przypadki, gdy dźwięczność rzekomo różnicuje fonologicznie spółgłoski sonorne, są nieliczne i powinny być traktowane z ostrożnością, gdyż nie zawsze jest oczywiste, że cechą kontrastującą jest rzeczywiście dźwięczność. Jako poligon doświadczalny posłuży więc zjawisko udźwięcznienia interwokalicznego. Założenie, że spółgłoski sonorne i samogłoski nie mogą rozprzestrzeniać cechy dźwięczności, ponieważ jej nie mają, skutkuje tym, że udźwięcznienie interwokaliczne nigdy nie jest asymilacją. Można je natomiast zinterpretować jako przypadek lenicji w pozycji słabej (interwokalicznej), w której to obstruenty ulegają delaryngalizacji (tzn. tracą element odpowiedzialny za dźwięczność), wskutek czego są podatne na udźwięcznienie fonetyczne (tj. na poziomie interpretacji). Lenicja jest zjawiskiem uzależnionym od pozycji i nie polega na przekazywaniu elementów. Niekonsekwencją jest często praktykowane przedstawianie udźwięcznienia interwokalicznego zarówno jako przykładu lenicji i rozprzestrzenienia jakiejś cechy związanej z dźwięcznością.