Bauman Z., Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość, przeł. K. Lebek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018. Bendyk E., Człowiek-tytan, „Krytyka Polityczna” 2008, nr 15, s. 139–149. Bereś S., Potwór z Massachusetts, „Quart” 2015, nr 3–4 (37–38), s. 15–25. Boym S., The Future of Nostalgia, Basic Books, New York 2001. Brzostek D., Gdzie kończy się literatura? Głos Pana i Golem XIV – Stanisława Lema „resztki (po) powieści”, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Literatura i Kultura Popularna” 2017, nr 23, s. 39–50. Cave S., Dihal K., Dillon S., Imagining AI [w:] S. Cave, K. Dihal, S. Dillon (red.), AI Narratives: A History of Imaginative Thinking about Intelligent Machines, Oxford University Press, New York 2020. Clarke A.C., Profiles of the Future: An Inquiry into the Limits of the Possible, Indigo, London 2000. Freud S., Niesamowite [w:] idem, Pisma psychologiczne, przeł. R. Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa 1997. Gomułka J., Klimas M., Palm J., Człowiek jako wytwór siebie samego. Lem, transhumanizm i dwie koncepcje autentyczności, „Semina Scientiarum” 2018, nr 17, s. 55–83. Handke R., Jęczmyk L., Okólska B. (red.), Spór o SF. Antologia szkiców i esejów o science fiction, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1989. Jarzębski J., Z przyszłych dziejów rozumu [posłowie] [w:] S. Lem, Golem XIV, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999, https://solaris.lem.pl/ksiazki/apokryfy/golem14/157-poslowie-golem14 (dostęp: 28.04.2021). Księga Psalmów, Psalm 135. Lem S., Fantastyka i futurologia, t. 1–2, Agora, Warszawa 2009. Lem S., Golem XIV, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1981. Radkowska-Walkowicz M., Od Golema do Terminatora. Wizerunki sztucznego człowieka w kulturze, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008. Rauch J., Slow Media: Why “Slow” Is Satisfying, Sustainable, and Smart, Oxford University Press, New York 2018. Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, przeł. J. Margański, Universitas, Kraków 2012. Scholem G., On the Kabbalah and its Symbolism, Schocken Books, New York 1969. Sconce J., Haunted Media: Electronic Presence from Telegraphy to Television, Duke University Press, Durham–London 2000. Silver D., Hubert Th., Schrittwieser J. [et al.], A General Reinforcement Learning Algorithm That Masters Chess, Shogi, and Go Through Self-Play, „Science” 2018, nr 362. Tako rzecze… Lem. Ze Stanisławem Lemem rozmawia Stanisław Bereś, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2002. Wydmuch M., Gra ze strachem, Czytelnik, Warszawa 1975. Zawada Ł., Fragmenty dziennika SI, Wydawnictwo Nisza, Warszawa 2018. Zielinski S., Archeologia mediów. O głębokim czasie technicznie zapośredniczonego słuchania i widzenia, przeł. K. Krzemieniowa, Oficyna Naukowa, Warszawa 2010. Žižek S., W obronie przegranych spraw, przeł. J. Kutyła, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008.