TY - JOUR
TI - Społeczno-kulturowe zaplecze ideologii socjalizmu w Czarnogórze
AU - Miodyński, Lech
TI - Społeczno-kulturowe zaplecze ideologii socjalizmu w Czarnogórze
AB - W artykule omawia się w perspektywie chronologicznej i problemowej podstawowe przyczyny skutecznej adaptacji idei socjalistycznych w Czarnogórze w XX wieku. Obok źródeł myśli serbskiej, rosyjskiej i niemieckiej ważną rolę odegrał tu miejscowy paradygmat etyki heroicznej, kolektywizmu i egalitaryzmu, a także warunki ekonomiczne, związki polityczne z Rosją oraz słabość tradycji feudalnej i mieszczańskiej. Przedstawione przykłady ilustrują różne warianty rozumienia socjalizmu: jako postpatriarchalnego solidaryzmu, rewolucjonizmu etycznego, komunizmu utopijnego i antybiurokratyzmu. Elementy tych koncepcji dostrzegalne są zarówno w ich pierwszych czarnogórskich manifestacjach z lat 1905-1920, działalności międzywojennej KPJ, jak i w rewolucyjnym dyskursie antyfaszystowskiego ruchu partyzanckiego. Podobnie oryginalna geneza społeczno-kulturowa cechuje dokumentację zjawiska z okresów sporu z Międzynarodówką Komunistyczną (od 1948, w tym wypowiedzi Milovana Đilasa), budowy ustroju socjalizmu samorządowego i wydarzeń z lat 1987-1989.
VL - 2021
IS - Tom XVII
PY - 2021
SN - 2451-4985
C1 - 2543-9561
SP - 211
EP - 234
DO - 10.4467/25439561KSR.21.010.14421
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/kultura-slowian/artykul/spoleczno-kulturowe-zaplecze-ideologii-socjalizmu-w-czarnogorze
KW - socjalizm
KW - marksizm
KW - rewolucja proletariacka
KW - etyka heroiczna