@article{cec59775-7869-4822-bc56-ebb7bebcd788, author = {Marianne Closson}, title = {Melancholia, diabelska iluzja i twórczość poetycka}, journal = {Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis}, volume = {2022}, number = {Volume 17, Issue 2}, year = {2022}, issn = {1897-3035}, pages = {61-73},keywords = {diabeł; iluzja; geniusz; sen; artysta; czary}, abstract = {Wiek XVI odziedziczył trzy dyskursy na temat melancholii: medyczny, filozoficzny i religijny. Podczas gdy pierwszy z nich uznawał ją za chorobę psychiczną związaną z zaburzeniem humorów, drugi, wraz z ponownym odkryciem Problemu XXX Arystotelesa, widział w niej znak twórczego geniuszu, trzeci zaś przypominał, że jest ona balneum diaboli, wedle określenia świętego Hieronima: pozwala szatanowi zawładnąć umysłem pacjenta, powodując u niego halucynacje. Jak zatem odróżnić melancholię geniuszu od patologii o tej samej nazwie, zwłaszcza gdy ta ostatnia kojarzona jest z diabłem? Zdolność diabła do tworzenia w umyśle człowieka iluzorycznych światów, na granicy snu i jawy, spotyka się z dziełami renesansowych artystów, zaludnionymi przez duchy, potwory, czarownice i demony. Czy te sceny – przedstawiane zarówno jako przejawy obecności diabła, jak i projekcje szalonego umysłu – nie mogłyby być powiązane z figurą melancholijnego artysty?}, doi = {10.4467/20843933ST.22.007.15595}, url = {https://ejournals.eu/czasopismo/studia-litteraria-uic/artykul/melancolie-illusion-diabolique-et-creation-poetique} }