%0 Journal Article
%T Pogranicze – pamięć – Europa Środkowa. Wybrane zagadnienia tożsamości w najnowszej prozie słowackiej
%A Majerek, Rafał
%J Kultura Słowian
%V 2019
%R 10.4467/25439561KSR.19.004.11306
%N Tom XV
%P 135-154
%K współczesna proza słowacka, pogranicze, Europa Środkowa, pamięć, tożsamość
%@ 2451-4985
%D 2019
%U https://ejournals.eu/czasopismo/kultura-slowian/artykul/pogranicze-pamiec-europa-srodkowa-wybrane-zagadnienia-tozsamosci-w-najnowszej-prozie-slowackiej
%X W artykule omówione zostały wybrane aspekty trzech współczesnych słowackich tekstów prozatorskich: Petra Balki Wtedy w Lošoncu. Via Lošonc (2014), Maroša Krajňaka Carpathia (2011) i Jána Púčka Przez ucho igielne (sploty) (2015) w kontekście problematyki pogranicza, rozumianego jako istotny znak kultury obszaru Europy Środkowej. Elementami wspólnymi tekstów są: wyeksponowanie tradycji etnicznej i kulturowej różnorodności pogranicza, łączenie perspektywy historycznej ze współczesną oraz wątki autobiograficzne. Pogranicze prezentowane jest w omawianych utworach słowackich pisarzy przede wszystkim w momentach historycznych przełomów XX wieku, wydarzeń, na które mieszkańcy regionu nie mieli wpływu, a które w decydujący sposób określiły losy jednostkowe i kształt wspólnoty, prowadząc do uaktywnienia postaw ksenofobicznych, destrukcji wartości moralnych, śmierci niewinnych ludzi. Sposób podejmowania problematyki pamięci  rzez słowackich autorów powiązać można z koncepcją pamięci, której ważną funkcją jest przypominanie minionych tragedii w celu zapobiegania im w przyszłości oraz budowanie otwartej, tolerancyjnej wspólnoty. Wielogłosowe narracje, podkreślające pluralizm tradycji środkowoeuropejskiego pogranicza, stanowić mogą ważny punkt odniesienia zarówno dla współczesnych tożsamości jednostkowych, jak i zbiorowych.