@article{c5ec663e-4392-479c-a14e-836da9898c2a,
author = {Andrzej Tadeusz  Staniszewski},
title = {Strzały zatrutego powietrza „na ludzie i na każdą rzecz”. Wczesnonowożytne kształtowanie doświadczenia zarazy},
journal = {Konteksty Kultury},
volume = {2020},
number = {Tom 17 zeszyt 3},
year = {2020},
issn = {2083-7658},
pages = {255-272},keywords = {XVI wiek; XVII wiek; dżuma; epidemia; religia; równość; strzały zarazy; średniowieczna i wczesnonowożytna medycyna; wczesnonowożytna Europa; wczesnonowożytna Polska; zaraza},
abstract = {Artykuł stanowi krótki przegląd sposobów, w jaki wczesnonowożytna medycyna i kultura religijna interpretowały i kształtowały doświadczenie zarazy i życia w jej czasie. Część pierwsza przedstawia średniowieczne i nowożytne wyjaśnienia medyczne dotyczące pochodzenia i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych. Autor w drugiej części tekstu omawia nowożytne sposoby ukazania niesionej powietrzem zarazy jako zagrożenia powszechnego i wszechogarniającego oraz rekapituluje dawne teorie łączące zatrucie powietrza z działaniem gwiazd. Trzecia część artykułu jest refleksją nad tym, w jakim stopniu doświadczenie zarazy było czymś wspólnym, dotykającym w podobny sposób wszystkich mieszkańców nowożytnej Europy. Wskazuje też, że choć zaraza była zjawiskiem stale obecnym w dawnej Europie, istniały spore różnice w jej doświadczeniu w zależności od stanu społecznego. Następna część tekstu przedstawia, jak na akceptację takiego stanu rzeczy mógł wpływać proces nadawania epidemii wymiaru moralnego i religijnego. Artykuł podsumowuje zakończenie, wskazujące, jak indywidualizacja doświadczenia zarazy – symbolizowana przez strzałę – jednocześnie przynosiła ludziom otuchę i pozwalała objaśnić niszczony zarazą świat w znajomych kategoriach, a także uniemożliwiała wyobrażenie sobie innego modelu wspólnoty przeżywania zarazy.},
doi = {10.4467/23531991KK.20.021.13135},
url = {https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/strzaly-zatrutego-powietrza-na-ludzie-i-na-kazda-rzecz-wczesnonowozytne-ksztaltowanie-doswiadczenia-zarazy}
}