TY - JOUR
TI - Zagadka podmiotowości w psychologii opisowej Franza Brentany
AU - Moroz, Kamil
TI - Zagadka podmiotowości w psychologii opisowej Franza Brentany
AB - 
	The problem of subjectivity in Franz Brentano’s descriptive psychology

	The aim of this article is to analyse possible experience in Franz Brentano’s Psychology from an Empirical Standpoint. The analytical and integral study of possible mental experiences allows us to discern a transcendental premise in empirically orientated psychology. The ambiguity of Brentano’s project is most fully manifest in the problem of subjectivity: it is approached from an empirical (the subject as such and not some other intentional bundle or subjectivity as a point on the map of possible references) and transcendental perspective (the subject as a condition of every intentional bundle or subjectivity as enabling the map of experience to be drawn). We find neither a formulation nor a solution to this ambiguity on the pages of the young Brentano’s philosophical treatise: they remain in the hands of the reader drawing on the tools of his Psychology.

	Keywords: empirical psychology, transcendentalism, subjectivity, Franz Brentano

	Zagadka podmiotowości w psychologii opisowej Franza Brentany

	Celem artykułu jest analiza możliwego doświadczenia w Psychologii z empirycznego punktu widzenia Franza Brentany. Analityczne i całościowe zbadanie możliwych przeżyć psychicznych pozwala dostrzec w empirycznie zorientowanej psychologii założenie transcendentalne. Dwuznaczność Brentanowskiego projektu najpełniej daje o sobie znać w problematyce podmiotowości: jej ujęcie jest empiryczne (podmiot jako taka a nie inna wiązka intencjonalna lub podmiotowość jako punkt na mapie możliwych odniesień) oraz transcendentalne (podmiot jako warunek każdej wiązki intencjonalnej lub podmiotowość jako umożliwiająca nakreślenie mapy doświadczenia). Ani sformułowanie, ani rozwiązanie tej dwuznaczności nie znajduje się na kartach summy filozoficznej młodego Brentany, ale pozostaje w rękach czytelnika korzystającego z narzędzi Psychologii.
VL - 2016
IS - Tom 63
PY - 2017
SN - 0867-5392
C1 - 2084-3887
SP - 131
EP - 162
DO - 10.4467/20843887PI.16.006.7645
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/principia/artykul/zagadka-podmiotowosci-w-psychologii-opisowej-franza-brentany
KW - psychologia empiryczna
KW - transcendentalizm
KW - podmiotowość
KW - Franz Brentano