%0 Journal Article %T Przekroczyć kondycję semiperyferyjną – idea imperium duchowego Fernanda Pessoi %A Świda, Monika %J Romanica Cracoviensia %V Tom 12 (2012) %R 10.4467/20843917RC.12.019.0736 %N Tom 12, Numer 3 %P 271-287 %K Fernando Pessoa, imperium duchowe, tożsamość, literatura portugalska %@ 1732-8705 %D 2012 %U https://ejournals.eu/czasopismo/romanica-cracoviensia/artykul/ultrapassar-a-condicao-semiperiferica-a-idea-do-imperio-espiritual-em-fernando-pessoa %X Przedmiotem artykułu jest analiza przekształceń idei Piątego Imperium z mitu sebastianistycznego w dziele Fernanda Pessoi. Wykorzystując znaczenie idei imperium w wyobraźni zbiorowej, Pessoa używa jej jako metafory dla własnej propozycji stworzenia imperium duchowego, imperium kultury uniwersalnej i transnarodowej w odpowiedzi na kryzys tożsamościowy związany z uświadomieniem sobie kondycji semiperyferyjnej przez naród portugalski. Poprzez analizę pojęć narodu, ojczyzny, imperializmu, cywilizacji, a wreszcie reinterpretację poszczególnych etapów i elementów mitu o Piątym Imperium Pessoa dochodzi do stworzenia nowej propozycji tożsamościowej dla zbiorowości, przenosząc wyobrażenia imperialne w sferę czysto duchową oraz wykorzystując w idei imperium kultury uniwersalnej takie portugalskie cechy narodowe jak synkretyzm, mimetyzm czy hybrydyzm (diagnoza Boaventury de Sousy Santos).