%0 Journal Article
%T „Nie złodziej, lecz sprawny”. Uwagi o językowym odwróceniu wartości w satyrach Ignacego Krasickiego
%A Dąbrowski, Roman
%J Konteksty Kultury
%V 2012
%N Tom 9
%P 33-43

%@ 2083-7658
%D 2012
%U https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/nie-zlodziej-lecz-sprawny-uwagi-o-jezykowym-odwroceniu-wartosci-w-satyrach-ignacego-krasickiego
%X Przedmiotem napiętnowania w satyrach Ignacego Krasickiego jest, obok szeregu zjawisk ówczesnego życia społecznego, takie używanie języka, które prowadzi do zafałszowania opisywanej rzeczywistości. W rezultacie w miejsce nazywania zjawisk i postaw negatywnych wprost, „po imieniu”, język wykorzystywany jest do ich usprawiedliwiania, np. poprzez różne eufemizmy bądź pozytywnie waloryzujące epitety (Złość ukryta i jawna), a nawet do odwracania wartości złych czynów, wskazywanych jako coś pozytywnego (Palinodia). Krasicki często pokazuje środowiska (jak np. dwór w satyrze Życie dworskie) w których dominują pozory, gdzie nie liczy się prawda i dobro, ale – „grzeczność”. Język zatraca tam normalną zdolność komunikacyjną, służąc pustej konwersacji, grze czy manipulacji. Problem ten ma charakter uniwersalny, pojawia się w różnym stopniu i w różnej postaci niemal zawsze i wszędzie, a to w dużej mierze decyduje o ciągłej aktualności satyr Krasickiego.