%0 Journal Article
%T Dziecko i rodzina jako proletariusze ideologii edukacyjnej bolszewickiego marksizmu w krytycznej refleksji polskich humanistów lat 1917–1939
%A Kostkiewicz, Janina
%J Polska Myśl Pedagogiczna
%V VI (2020)
%R 10.4467/24504564PMP.20.002.12236
%N Numer 6
%P 17-38
%K ideologia edukacyjna, marksizm, bolszewizm, dziecko w komunizmie, rodzina w komunizmie, wychowanie w marksizmie
%@ 2450-4572
%D 2020
%U https://ejournals.eu/czasopismo/polska-mysl-pedagogiczna/artykul/child-and-family-as-proletarians-of-the-educational-ideology-of-bolshevik-marxism-in-the-critical-reflection-of-polish-humanists-from-the-period-1917-1939
%X Ideologia edukacyjna, jaką była bolszewicka wersja marksizmu, miała w swych działaniach instrumentalne sięganie po dziecko i rodzinę. Celem artykułu jest pokazanie, w jaki sposób rodzina i dziecko zostały użyte do wdrażania jej „ideałów”; jak nieświadomie stały się jej proletariatem, ofiarami w sensie zadanego im cierpienia, śmierci czy ograniczonego rozwoju w sferach najmocniej dotkniętych przez ideologię (konsekwencje bezdomności, głodu, nadużyć seksualnych). Miejsce i czas – sto lat temu w Związku Radzieckim – są istotne ze względu na szacunek do niewinnych ofiar. Lecz dla pedagoga istotniejsze są dziś kategorie argumentów i mechanizmy, którymi posługiwał się wówczas bolszewicki marksizm. Nade wszystko uwagę zwracają strefy „koniecznej zmiany” (religia, moralność – rodzina, dziecko). Na przykładzie sytuacji rodziny i dziecka rosyjskiego widzimy, jak twórcy bolszewickiego projektu „lepszego świata” cynicznie uczynili je narzędziem zmiany; można zobaczyć realność wielkiej manipulacji. Śmierć, cierpienie, wyniszczenie biologiczne, psychiczne, duchowe nie miały znaczenia wobec przypisanej im roli. Mechanizm ten osłaniał pozór (zakamuflowane kłamstwo). Ideologia bolszewickiego marksizmu w swych odniesieniach do dziecka i rodziny była przedmiotem krytyki w pismach polskich humanistów lat 1917–1939.