%0 Journal Article
%T Tradycja wielkomorawska i cyrylo-metodiańska a współczesny krajobraz kulturowy Velehradu
%A Faracik, Robert
%J Prace Geograficzne
%V 2016
%R 10.4467/20833113PG.16.013.5402
%N Zeszyt 145
%P 71-99
%K krajobraz kulturowy, Wielka Morawa, tradycja cyrylo-metodiańska, Velehrad
%@ 1644-3586
%D 2016
%U https://ejournals.eu/czasopismo/prace-geograficzne/artykul/tradycja-wielkomorawska-i-cyrylo-metodianska-a-wspolczesny-krajobraz-kulturowy-velehradu
%X W 2013 r. w Czechach i na Słowacji obchodzono 1150. rocznicę przybycia św. św. Cyryla i Metodego na obszar Wielkich Moraw. Z misją tą łączą się także formalne początki chrześcijaństwa w tej części Europy. Znany od średniowiecza Veligrad powszechnie uznawany był za centrum działalności misyjnej. Współczesny Velehrad jest spadkobiercą tej bogatej przeszłości i całego związanego z tym dziedzictwa. We współczesnym krajobrazie kulturowym Velehradu można wskazać kolejne warstwy nakładające się na siebie i tworzące wyjątkowy charakter tego miejsca: czasy państwa wielkomorawskiego, lokację klasztoru cysterskiego w XIII w., sekularyzację majątku w okresie rządów cesarza Józefa I, przybycie jezuitów i podjęcie przez nich działalności edukacyjnej i formacyjnej, okres uświadamiania narodowego i dążeń do samostanowienia w połowie XIX w. połączonego z narodzinami tradycji pątniczych do Velehradu, czasy reżimu komunistycznego i zamknięcia klasztoru, sprowadzenie na Velehradu zakładu opieki społecznej, przemiany ustrojowe po 1989 r. powiązane z powrotem jezuitów, wizytę papieża Jana Pawła II oraz obchody cyrylo- -metodiańskie w 2013 r. Wszystkie te wydarzenia pozostawiły materialny ślad, a także wzbogaciły szczególne genius loci tego miejsca. Wspominane obchody stały się przyczynkiem do prac zmierzających w kierunku stworzenia z Velehradu centrum dialogu między Wschodem i Zachodem. Renowacji poddano zabytkowe zabudowania, tworząc nowoczesne przestrzenie ekspozycyjne. Zasadniczym elementem stały się prace nad uruchomieniem Europejskiego Szlaku Kulturowego św. św. Cyryla i Metodego oraz połączenie Velehradu siecią szlaków pielgrzymkowych z ważnymi ośrodkami życia duchowego Czech, Słowacji i krajów ościennych (w tym Polski). Celem tych przedsięwzięć jest stworzenie z Velehradu miejsca, w którym zarówno pielgrzymi, jak i zwykli turyści będą mogli wzbogacić swoje doświadczenia i wiedzę, a przez to zaspokoić potrzebę samorealizacji.