%0 Journal Article
%T Słowiańszczyzna w ideach rosyjskich jezuitów w dziewiętnastowiecznej Francji
%A Cierniak, Urszula
%A Bańczyk, Alicja
%J Kultura Słowian
%V 2021
%R 10.4467/25439561KSR.21.004.14415
%N Tom XVII
%P 61-90
%K okcydentaliści, słowianofile, Słowiańszczyzna, Europa zachodnia, rosyjski katolicyzm, XIX wiek
%@ 2451-4985
%D 2021
%U https://ejournals.eu/czasopismo/kultura-slowian/artykul/slowianszczyzna-w-ideach-rosyjskich-jezuitow-w-dziewietnastowiecznej-francji
%X Gdy sięgamy po historię rosyjskiej literatury i myśli społecznej w dziewiętnastym wieku, jawi się nam ona w postaci dwóch nurtów: okcydentalistycznego i słowianofilskiego. Rosyjscy katolicy, jak dotąd, byli uznawani za przedstawicieli pierwszego z nich z uwagi na ich pozytywny stosunek do Europy Zachodniej i jej religii.
W centrum uwagi niniejszego artykułu znaleźli się czterej emigranci żyjący na stałe we Francji i należący do zakonu jezuitów – Iwan Gagarin, Iwan Martynow, Jewgienij Bałabin oraz Paweł Pierling. Postrzeganie przez nich kwestii Słowian i Słowiańszczyzny oraz jej problemów religijnych pozwala umiejscowić ich idee względem poglądów słowianofilów i okcydentalistów. Rosyjscy katolicy nie negują ani wpływów na Rosję innych kultur słowiańskich i szeroko pojętego prawosławia, ani dorobku kulturowego zachodniej Europy. Staroruska przeszłość jest powodem do dumy i przekonania o wartości narodowej kultury Rosji. Z kolei w przeciwieństwie do słowianofilów proponują oni Rosji zostanie potęgą katolicką i wypełnienie wielkiej misji cywilizacyjnej wobec Zachodu. Artykuł mówi o rosyjskim katolicyzmie jako o trzeciej drodze w rosyjskiej kulturze badanego okresu, która ma wiele punktów stycznych z obu wymienionymi nurtami, jednakże z żadnym z nich w pełni się nie pokrywa.