TY - JOUR
TI - O problemach związanych z wyznaczaniem typów cyrkulacji atmosferycznej Lityńskiego
AU - Nowosad, Marek
TI - O problemach związanych z wyznaczaniem typów cyrkulacji atmosferycznej Lityńskiego
AB -  Jedną z klasyfikacji typów cyrkulacji atmosferycznej stosowanych w Polsce jest typologia zaproponowana przez Lityńskiego (1969). Typy cyrkulacji zostały utworzone na podstawie trzech klas w każdym z trzech wskaźników (strefowy Ws, południkowy Wp i ciśnienia Cp). Wskaźniki Ws i Wp utworzono na podstawie różnic ciśnienia atmosferycznego na obszarze 40º–65ºN i 0º–35ºE. Wydzielono 27 typów. Zostały opublikowane kalendarze tych typów w odniesieniu do lat 1951–1999. Wydaje się, że brak informacji o poszczególnych krokach przy tworzeniu tych kalendarzy uniemożliwia jednoznaczną interpretację przy korzystaniu z  ich. Nie jest czytelne, jaki okres referencyjny był brany pod uwagę przy konstrukcji kalendarzy. Podano przykład, że zmiana okresu referencyjnego zmienia przynależność 5% dni do innej klasy. Nazwa typu nie zawsze dotyczy kierunku adwekcji powietrza. Na przykład w styczniu klasa środkowa „0” wskaźnika strefowego Ws charakteryzuje się adwekcją powietrza z zachodu. W tej sytuacji typ nazwany „S” opisuje w praktyce napływ powietrza z kierunku „SW”. Zamieszczono też przykład sytuacji, że ta sama wartość wskaźnika Wp została zakwalifikowana w czerwcu do klasy „S”, a w listopadzie do klasy „N”. Podane zostały przykłady analiz, z wykorzystaniem dobowych wartości Wp i Ws, dotyczące temperatury powietrza, pokrywy śnieżnej oraz wskaźnika UTCI. Zwrócono uwagę na potrzebę dużej ostrożności przy interpretacji badań dotyczących wieloleci, gdy jako dane źródłowe wykorzystywano wyniki reanaliz. Zauważono, że przebiegi roczne wskaźników  cyrkulacji Wp oraz Ws mogą być przybliżone, gdy brano pod uwagę, przy określaniu gęstości powietrza, taką samą temperaturę w odniesieniu do wszystkich dni w roku.
VL - 2019
IS - Zeszyt 159
PY - 2019
SN - 1644-3586
C1 - 2083-3113
SP - 49
EP - 66
DO - 10.4467/20833113PG.19.019.11487
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/prace-geograficzne/artykul/o-problemach-zwiazanych-z-wyznaczaniem-typow-cyrkulacji-atmosferycznej-litynskiego
KW - cyrkulacja atmosferyczna
KW - klasyfikacja typów cyrkulacji
KW - wskaźnik cyrkulacji strefowej
KW - wskaźnik cyrkulacji południkowej
KW - tercyl