TY - JOUR
TI - Wincenty Pol i koleje żelazne – ujęcie geograficzno-historyczne
AU - Kowalczyk, Karol
TI - Wincenty Pol i koleje żelazne – ujęcie geograficzno-historyczne
AB - 
	Celem artykułu jest ukazanie, w ujęciu geograficzno-historycznym, związków Wincentego Pola (1807-1872) z kolejami żelaznymi. Jako świadek ich rozwoju w Europie Środkowej, a jednocześnie geograf – profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dostrzegał zalety nowego środka transportu dla gospodarki, społeczeństwa i krajoznawstwa. W opracowaniu przeanalizowano epizody z biografii W. Pola w odniesieniu do etapów procesu przestrzennej dyfuzji kolei na świecie. Dokonano próby wskazania miejsc i okoliczności jego bezpośredniej styczności z drogami żelaznymi, w szczególności podczas odbywanych podróży. Wskazano też elementy jego dorobku naukowego związane z geografią transportu kolejowego. W badaniach opierano się na pismach, w tym korespondencji W. Pola oraz innych źródłach o charakterze tekstowym, ikonograficznym i kartograficznym. Najważniejszym wynikiem przeprowadzonych analiz jest przestrzenna rekonstrukcja przebiegu tras, które W. Pol mógł pokonać pociągiem między 1845 a 1872 r.

	Wincenty Pol and railways – geographical and historical approach
	The aim of the article is to show, in geographic and historical terms, the links between the life of Wincenty Pol (1807–1872) and the railways. As a witness of their development in Central Europe, and at the same time a geographer – professor at the Jagiellonian University, he saw the advantages of the new mode of transport for the economy, society and sightseeing. The paper analyses episodes from W. Pol’s biography with a reference to the stages of the process of spatial diffusion of railways in the world. An attempt was made to indicate the places and circumstances of his direct contact with railways, especially during his travels. Elements of his scientific output related to the geography of rail transport were also indicated. The research was based on his writings, including the mail, and other literature, iconographic and cartographic sources. The most important result of the analyses is a spatial reconstruction of the routes that W. Pol could have travelled by train between 1845 and 1872.
VL - 2020
IS - 23 (1)
PY - 2020
SN - 1426-5915
C1 - 2543-859X
SP - 8
EP - 27
DO - 10.4467/2543859XPKG.20.015.12117
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/pkgkptg/artykul/wincenty-pol-i-koleje-zelazne-ujecie-geograficzno-historyczne
KW - transport kolejowy
KW - dyfuzja przestrzenna
KW - geografia historyczna
KW - XIX wiek
KW - Wincenty Pol