TY - JOUR
TI - Kopista i błazen, czyli dwie mesjańskie formuły wolności. Frojdeska hermeneutyczno-spekulatywna
AU - Kuster, Maciej
TI - Kopista i błazen, czyli dwie mesjańskie formuły wolności. Frojdeska hermeneutyczno-spekulatywna
AB - Niniejszy artykuł jest próbą hermeneutycznego, równoległego czytania dwóch nowoczesnych narracji – Melville’a o Bartlebym, biednym skrybie, i Freudowskiego dowcipu o francuskim królu. Głównym gestem zawartym w tekście jest spekulatywne potraktowanie tych formuł jako skutecznych aktów oporu, którym udało się przezwyciężyć i odczarować to, co Foucault nazywa Władzą. Autor traktuje nowelę i dowcip jako parabole, które są inherentnie ironiczne i komiczne w Heglowskim sensie, co oznacza, że operują na, a więc rozbijają porządek symboliczny i takie dychotomie, jak brak i eksces, transcendentalne i materialne, absolutne i konkretne. Skonfrontowanie Deleuzjańskiego i Derridiańskiego odczytania Bartleby’ego oraz uzupełnienie ich mesjańską nadzieją Blocha pozwala autorowi postawić tezę, że skryba i żartowniś są figurami subwersji, a być może nawet rewolucji. Następująca później analiza powyższych anegdot wykorzystująca teorie komedii Zupančič i McGowana ukazuje, że są to opowieści o stawaniu się nowoczesnego podmiotu w strukturze komicznej gry władzy i oporu. Tekst postuluje, że skryba i żartowniś pokazują nam, że jednak istnieje nadzieja dla delikatnych i prekarnych nowoczesnych bytów podporządkowanych przez władzę.
VL - 2022
IS - Tom 19 zeszyt 2
PY - 2022
SN - 2083-7658
C1 - 2353-1991
SP - 205
EP - 221
DO - 10.4467/23531991KK.22.017.16251
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/kopista-i-blazen-czyli-dwie-mesjanskie-formuly-wolnosci-frojdeska-hermeneutyczno-spekulatywna
KW - władza
KW - komedia
KW - dowcip
KW - subwersja
KW - rewolucja
KW - wolność
KW - mesjanizm
KW - Melville
KW - Freud
KW - Derrida
KW - Foucault
KW - Deleuze