@article{a85f39b4-aaab-4b87-8ad8-620e0fdad2f5,
author = {Maciej Kuster},
title = {Kopista i błazen, czyli dwie mesjańskie formuły wolności. Frojdeska hermeneutyczno-spekulatywna},
journal = {Konteksty Kultury},
volume = {2022},
number = {Tom 19 zeszyt 2},
year = {2022},
issn = {2083-7658},
pages = {205-221},keywords = {władza; komedia; dowcip; subwersja; rewolucja; wolność; mesjanizm; Melville; Freud; Derrida; Foucault; Deleuze},
abstract = {Niniejszy artykuł jest próbą hermeneutycznego, równoległego czytania dwóch nowoczesnych narracji – Melville’a o Bartlebym, biednym skrybie, i Freudowskiego dowcipu o francuskim królu. Głównym gestem zawartym w tekście jest spekulatywne potraktowanie tych formuł jako skutecznych aktów oporu, którym udało się przezwyciężyć i odczarować to, co Foucault nazywa Władzą. Autor traktuje nowelę i dowcip jako parabole, które są inherentnie ironiczne i komiczne w Heglowskim sensie, co oznacza, że operują na, a więc rozbijają porządek symboliczny i takie dychotomie, jak brak i eksces, transcendentalne i materialne, absolutne i konkretne. Skonfrontowanie Deleuzjańskiego i Derridiańskiego odczytania Bartleby’ego oraz uzupełnienie ich mesjańską nadzieją Blocha pozwala autorowi postawić tezę, że skryba i żartowniś są figurami subwersji, a być może nawet rewolucji. Następująca później analiza powyższych anegdot wykorzystująca teorie komedii Zupančič i McGowana ukazuje, że są to opowieści o stawaniu się nowoczesnego podmiotu w strukturze komicznej gry władzy i oporu. Tekst postuluje, że skryba i żartowniś pokazują nam, że jednak istnieje nadzieja dla delikatnych i prekarnych nowoczesnych bytów podporządkowanych przez władzę.},
doi = {10.4467/23531991KK.22.017.16251},
url = {https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/kopista-i-blazen-czyli-dwie-mesjanskie-formuly-wolnosci-frojdeska-hermeneutyczno-spekulatywna}
}