%0 Journal Article
%T O ślubnej wyprawie w czasach staropolskich na podstawie wyprawy Ludwiny Chwalibożanki z 1771 r.
%A Danowska, Ewa
%J Krakowski Rocznik Archiwalny
%V 2015
%R 10.4467/12332135KRA.15.006.15907
%N XXI
%P 117-131
%K prawo i obyczaje staropolskie, Ludwina z Chwalibogów Chronowska, wyprawa ślubna, regestr
%@ 1233-2135
%D 2022
%U https://ejournals.eu/czasopismo/krakowski-rocznik-archiwalny/artykul/o-slubnej-wyprawie-w-czasach-staropolskich-na-podstawie-wyprawy-ludwiny-chwalibozanki-z-1771-r
%X Córce wychodzącej za mąż, od rodziców należał się nie tylko posag, ale także wyprawa ślubna. Składały się na nią rzeczy osobistego i domowego użytku. Niejednokrotnie wartość wyprawy dorównywała posagowi. W szlacheckich domach gromadzono ją niemal od lat dziecinnych córki, a przed spodziewanym zamążpójściem ulegało to intensyfikacji. Często wyprawie towarzyszyła wyznaczona zaufana służąca – „panna wyprawna”, przenosząca się do domu młodej mężatki. Wszelkie sprawy związane z koniecznością wydania córce wyprawy były prawnie regulowane.W staropolskim prawie funkcjonowała troska o ochronę materialną małżonki, co wiązało się z koniecznością zabezpieczenia jej wiana przez męża, często wartością przekraczającego posag. Sporządzano regestry wyprawy, gdzie szczegółowo wymieniano ubiory, klejnoty i sprzęty przeznaczane dla panny idącej za mąż. Dokument taki podpisywali zazwyczaj rodzice oraz zięć, był też oblatowany w aktach urzędowych.Publikowana tu wyprawa należała do Ludwiny Chwalibożanki, córki stolnika krakowskiego Józefa, który w chwili zamążpójścia Ludwiny już nie żył. Wyprawę przekazywali ojczym panny Aleksander Dąmbski i matka Elżbieta. Chwalibożanka w 1771 r. poślubiała Ludwika Chronowskiego, syna Michała, skarbnika wiślickiego.