%0 Journal Article %T Warunki teoretyczne dla zmiany w systemie oceniania studentów: dążąc do dobrych praktyk %A Volbikienė, Asta %A Vilkaitė-Vaitonė, Neringa %A Bubnys, Remigijus %A Girdzijauskienė, Rūta %J Labor et Educatio %V 2020 %R 10.4467/25439561LE.20.001.12992 %N 8 (2020) %P 73-93 %K ocena studentów, zmiany w ocenianiu, ocena w oparciu o refleksję, zmiana, zarządzanie zmianą %@ 2353-4745 %D 2020 %U https://ejournals.eu/czasopismo/labor-et-educatio/artykul/theoretical-preconditions-for-a-change-in-the-student-assessment-system-toward-good-practices %X Formalna ocena studentów stanowi główną oś procesu edukacji, wpływającą na całość aktywności nauczania/uczenia, jej jakość, odnoszone przez studentów sukcesy, ich szacunek do siebie samych i samoocenę, jak również na postrzeganie własnej skuteczności. Poprzez rozpoznanie perspektyw jako głównego celu uczenia się oraz zdefiniowania wyników jako osobistych i rzeczywistych postępów osoby uczącej się, ocena wymaga zwrócenia odpowiedniej uwagi na refleksję, dogłębne rozważania oraz przekazanie informacji zwrotnych wszystkim uczestnikom procesu edukacji. Na tym tle ocena jako jedna z najpopularniejszych metod oceniania studentów, zaczyna wzbudzać wątpliwości co do swojej odpowiedniości, co prowadzi do problemu naukowego rozpatrywanego w niniejszym artykule. W ciągu ostatnich kilku dekad zaobserwowano przesunięcie w ocenianiu z koncentracji wyłącznie na wyniku końcowym w kierunku większego ukierunkowania na cały proces edukacji, z naciskiem na motywowanie studentów do nauki i wzmocnienie ich zaangażowania w proces edukacji. Zmiany te ilustruje fińska dobra praktyka, gdzie z powodzeniem stosuje się inne metody oceny: ocenę portfolio oraz rozmowy kształcące, w środowisku, którego podstawą jest wzajemne zaufanie i szacunek, bez kwestionowania istotności i konieczności sprawdzenia wiedzy, zdolności i umiejętności osób uczących się w ramach procesu uczenia /nauczania. Aby przenieść przykłady dobrej praktyki i dostosować je do kontekstu krajowego, zasadnym wydaje się być zastosowanie teorii oraz modeli z zakresu zarządzania zmianą. Osiągnięcie ukierunkowanej i skutecznej zmiany w obszarze oceny wymaga podejścia do zarządzania zmianą ukierunkowanego na proces.