TY - JOUR TI - Krytyczny pozytywizm prawniczy Kaarlo Tuoriego AU - Pichlak, Maciej TI - Krytyczny pozytywizm prawniczy Kaarlo Tuoriego AB - The Critical Legal Positivism of Kaarlo Tuori The aim of this article is to present Kaarlo Tuori’s theory of law termed Critical Legal Positivism (CLP). It outlines the fundamental claims of CLP with regard to law, conceiving law as a complex, dialectical concept combining the opposing (to some extent) elements described in legal tradition as ratio and voluntas (rational standards and political will). According to CLP, this complexity is best represented by a theoretical model of law as a multi-layered order, containing a surface layer (positive law), a legal culture and a ‘deep culture’. All three layers, according to a positivistic account, are regarded as socially created, yet they differ in their nature and in the way they come into being. A reconstruction of those layers is followed by analysis of the main functions of the deeper levels of legal order. On one hand, those deeper strata are said to discharge a limiting and critical role (they restrict the discretionary will of law-making and law-applying authorities); on the other, they constitute and legitimise positive law. By the same token, they serve as a medium between law and public opinion. Keywords: Critical Legal Positivism, legal culture, critique of law, legitimacy of law Krytyczny pozytywizm prawniczy Kaarlo Tuoriego Artykuł ma na celu prezentację teoretycznej koncepcji prawa autorstwa Kaarlo Tuoriego, określanej mianem krytycznego pozytywizmu prawniczego (KPP). W ramach tekstu wskazane zostają główne założenia KPP co do pojęcia prawa, zgodnie z którymi prawo jest pojęciem złożonym i dialektycznym, łączącym w sobie do pewnego stopnia przeciwstawne elementy, określane w tradycji prawniczej jako ratio i voluntas (rozumne standardy oraz wolę polityczną). Według KPP tę złożoność najlepiej oddaje model prawa jako porządku wielopoziomowego, obejmującego warstwę powierzchniową (prawo stanowione), kulturę prawniczą oraz „głęboką kulturę”. Wszystkie trzy warstwy, w zgodzie z pozytywistyczną orientacją, rozumiane są jako tworzone społecznie, różnią się jednak charakterem i sposobem powstawania. Po zrekonstruowaniu ww. warstw porządku prawnego artykuł omawia podstawowe funkcje głębszych warstw. Zgodnie z KPP, pełnią one z jednej strony rolę limitującą i krytyczną wobec prawa (ograniczając samowolę podmiotów tworzenia i stosowania prawa), z drugiej zaś – konstytuują i legitymizują prawo pozytywne, stanowiąc tym samym medium komunikacji pomiędzy prawem a opinią publiczną. VL - 2015 IS - Tom 61-62 PY - 2016 SN - 0867-5392 C1 - 2084-3887 SP - 205 EP - 224 DO - 10.4467/20843887PI.15.011.5540 UR - https://ejournals.eu/czasopismo/principia/artykul/krytyczny-pozytywizm-prawniczy-kaarlo-tuoriego KW - krytyczny pozytywizm prawniczy KW - kultura prawnicza KW - krytyka prawa KW - legitymizacja prawa