%0 Journal Article %T Literatura jako model kultury %A Gawliński, Stanisław %J Konteksty Kultury %V 2012 %N Tom 9 %P 148-53 %@ 2083-7658 %D 2012 %U https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/literatura-jako-model-kultury %X Autor szkicu przekonuje, że literatura może być traktowana jako model kultury, ponieważ obie te sfery ludzkiej aktywności podlegają tym samym regułom dynamizmu i alternacji, czyli zastępowania form zużytych przez formy innowacyjne.W dziejach kultury polskiej XX wieku wyróżnia się trzy typy kultury: upolitycznioną, autoteliczną, konsumpcyjną. Dominacja jednego z wymienionych typów wiązała się w Polsce z losami narodu, gdzie po krótszych chwilach wolności następowały długie lata niewoli albo opresji politycznych.Sytuacja ta uległa radykalnej zmianie dopiero po 1989 roku, kiedy Polska odzyskała pełną suwerenność. Ale imitacyjny charakter przemian kulturowych spowodował to, że w demokratycznym społeczeństwie III Rzeczypospolitej mamy aktualnie nadmiar ofert estetycznych przy jednoczesnym rozmyciu norm, hierarchii i wartości, co stanowi relewantną cechę zachodnioeuropejskiego postmodernizmu