%0 Journal Article
%T Ekstremalne wartości wskaźników chwiejności atmosfery w Polsce i ich związek z mechanizmami ograniczającymi rozwój konwekcji
%A Celiński-Mysław, Daniel
%A Palarz, Angelika
%J Prace Geograficzne
%V 2017
%R 10.4467/20833113PG.17.001.6269
%N Zeszyt 148
%P 11-32
%K wskaźniki chwiejności, zjawiska konwekcyjne, hamowanie konwekcji, Polska, sondaże aerologiczne
%@ 1644-3586
%D 2017
%U https://ejournals.eu/czasopismo/prace-geograficzne/artykul/ekstremalne-wartosci-wskaznikow-chwiejnosci-atmosfery-w-polsce-i-ich-zwiazek-z-mechanizmami-ograniczajacymi-rozwoj-konwekcji
%X Głównym celem opracowania jest ocena czasowej i przestrzennej zmienności ekstremalnych wartości wybranych wskaźników chwiejności w Polsce w latach 2005–2014. Badania wykonano w odniesieniu do ekstremalnych wartości sześciu indeksów chwiejności – Convective Available Potential Energy, K-Index, Lifted Index, Severe Weather Threat Index, Showalter Index i Total Totals Index. Podstawę badań stanowiły dane pomiarowe z polskich stacji aerologicznych – Łeba, Legionowo, Wrocław – z lat 2005–2014. Ponadto w opracowaniu wykorzystano informacje z depesz SYNOP i raporty o groźnych zjawiskach meteorologicznych bazy European Severe Weather Database. Badania pozwoliły na rozpoznanie wyraźnej czasowej i przestrzennej zmienności ekstremalnych wartości omawianych wskaźników. Szczegółowej analizie poddano trzy dni, w których mimo ekstremalnych wartości wybranych indeksów nie wystąpiły żadne z analizowanych zjawisk konwekcyjnych. Wykazano, że hamowaniu ruchów pionowych zwykle sprzyjało występowanie warstw izotermicznych i inwersyjnych w swobodnej atmosferze. Dodatkowym czynnikiem ograniczającym rozwój konwekcji było położenie badanego obszaru poza zasięgiem oddziaływania frontów atmo- sferycznych, stref zbieżności lub zatok niżowych.