%0 Journal Article
%T Dwie drogi starożytnej paidei
%A Ślezińska, Anna
%J Konteksty Kultury
%V 2013
%N Tom 10, Numer 1-2
%P 227-239

%@ 2083-7658
%D 2013
%U https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/dwie-drogi-starozytnej-paidei
%X Zasadą greckiej kultury nie jest indywidualizm, ale humanizm sprowadzający się do wychowania w człowieku jego właściwego charakteru, prawdziwego człowieczeństwa. Humanizm taki określał ramy greckiej paidei, której punktem wyjścia nie jest jednostka, lecz człowiek jako idea, stojący ponad autonomią „ja” i ponad człowiekiem jako członkiem gromady. Doprowadzenie wychowania antycznego do dojrzałości i ostatecznej postaci tradycja zawdzięcza dwóm mistrzom – Platonowi i Isokratesowi. Nauczanie Platona zmierza do wychowania człowieka, względnie grupy uczniów zjednoczonych w Akademii, tworzących elitę niedostępną dla ogółu. Natomiast według Isokratesa celem nauczania było opanowanie słowa i sposobu wyrażania go, dlatego szczególny nacisk kładł na naukę retoryki, która wiązała się ściśle z etyką. Obaj wychowawcy przywiązywali wagę do indywidualnego kształcenia, w ich szkołach duże znaczenie mają relacje mistrz – uczeń. Jednak, pomimo owego indywidualizmu w kształceniu, ogólny pogląd na wychowanie, a co za tym idzie – na ideał, u Platona charakteryzuje się silnym elitaryzmem, u Isokratesa zaś –  egalitaryzmem. Tradycja wychowania greckiego, realizowanego przez Isokratesa, była kontynuowana na gruncie rzymskim, co znajduje wyraz przede wszystkim w pismach Cycerona.