%0 Journal Article
%T Elżbieta Jaraczewska o wychowaniu kobiet (na podstawie powieści Zofia i Emilia)
%A Michalkiewicz-Gorol, Agnieszka
%J Konteksty Kultury
%V 2011
%N Tom 7
%P 150-164

%@ 2083-7658
%D 2011
%U https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/elzbieta-jaraczewska-o-wychowaniu-kobiet-na-podstawie-powiesci-zofia-i-emilia
%X Szkic przypomina sylwetkę i dorobek pedagogiczny Elżbiety z hr. Krasińskich Jaraczewskiej, pisarki popularnej w Polsce w XIX wieku, a zapomnianej zupełnie we współczesnych opracowaniach pedagogicznych. Osią rozważań o nowatorskiej koncepcji pedagogicznej Jaraczewskiej w zakresie wychowania dziewcząt jest analiza jej powieści Zofia i Emilia pod kątem zabiegu literackiego, który wydaje się polegać na przyjęciu formuły riposty wobec najpopularniejszego traktatu pedagogicznego Emil czyli o wychowaniu Jana Jakuba Rousseau. Dyskurs pedagogiczny, w jaki ewidentnie wchodzi Jaraczewska, pokazuje ogromną wiedzę i oczytanie autorki, jej innowacyjność i samodzielność w formułowaniu poglądów. Na podkreślenie, w kontekście swoistego dialogu Jaraczewskiej z Rousseau i Lockiem, zasługuje stworzenie pełnego katalogu wskazówek wychowawczych i dydaktycznych w dziedzinie wychowania dziewcząt z ideą samo-istnienia, jako naczelnym hasłem jej pedagogiki. Jaraczewska zabiera również głos w pedagogicznej debacie na polskim gruncie. Spojrzenie autorki Zofii i Emilii na sprawę wychowania i kobiet różni się od koncepcji, które weszły do kanonu historii wychowania, między innymi Adama Czartoryskiego, Ignacego Krasickiego, czy Klementyny z Tańskich Hoffmanowej.