%0 Journal Article %T Nuca terorizează orasele. Eliberarea obiectului suprarealist în Vasco da Gama de Gellu Naum %A Kornhauser, Jakub %J Romanica Cracoviensia %V Tom 12 (2012) %R 10.4467/20843917RC.12.014.0731 %N Tom 12, Numer 2 %P 210-219 %K Gellu Naum, surrealizm, obiekt, uwalnianie, przedmiot, literatura rumuńska %@ 1732-8705 %D 2012 %U https://ejournals.eu/czasopismo/romanica-cracoviensia/artykul/nuca-terorizeaza-orasele-eliberarea-obiectului-suprarealist-in-vasco-da-gama-de-gellu-naum %X Orzech terroryzuje miasta. Uwalnianie obiektu w Vasco da Gama Gellu Nauma Niniejszy artykuł zawiera analizę poematu surrealistycznego Vasco da Gama (1940), jednego z wczesnych dzieł Gellu Nauma. Głównym celem jest zrekonstruowanie strategii estetycznej głównego reprezentanta rumuńskiego surrealizmu, która zakłada taką transformację obrazowania, by wyjawić prawdziwą naturę obiektów poetyckich. Naum opiera się tutaj na eseju programowym André Bretona Kryzys przedmiotu z 1936 roku. Autor artykułu rozważa naczelną zasadę surrealizmu przyjętą przez Nauma, uwalniającą obiekt z ogłupiających uniformów poprzez pozbawienie go kontekstu codzienności. Nie pozostaje on biernym przedmiotem rozgrywek świadmości, a bohaterem, który wręcz pożera obserwatora. Język poetycki, pełen niekończących się transformacji, akompaniuje bezładnej orgii pochłaniania. Koncept „uwalniania” obiektu jest rozumiany zarówno jako „wyzwalanie”, jak i „wypuszczanie”. Pozbawione pierwotnej funkcji przedmioty zyskują nową tożsamość w procesie animizacji lub antropomorfizacji. Vasco da Gama proponuje specyficzny rodzaj wrażliwości oparty na swobodnej wyobraźni i zachęca czytelnika do odkrycia nowych relacji pomiędzy słowem a rzeczą.