TY - JOUR TI - Vargas Llosa i tubylcy. O poznaniu Innego dla siebie samego AU - Pluta, Nina TI - Vargas Llosa i tubylcy. O poznaniu Innego dla siebie samego AB - W poniższym tekście przyglądam się napięciu, które tworzy się między tematyką postkolonialną a tradycją powieści skupionej na przemianach wewnętrznych białego bohatera w dwóch książkach Maria Vargasa Llosy: Raju tużza rogiem (2003) i Marzeniu Celta (2014). W obu tych powieściach występują postacie historyczne (malarz Paul Gauguin i irlandzki patriota Roger Casement), Europejczycy, którzy podróżują do terytoriów kolonialnych na przełomie XIX i XX wieku. Także w obu tubylcy pełnią wobec europejskich bohaterów funkcję służebną: zarówno dosłownie, zajmując wobec nich pozycję podległą, jak i na poziomie fabuły – kontakt z nimi katalizuje przemiany wewnętrzne głównych bohaterów. Wyjaśniam skrótowo szczególną sytuację intelektualistów hispanoamerykańskich, których więź kulturowa z dawnym imperium jest silniejsza niż w innych rejonach kolonialnych. Następnie komentuję relację Europejczyk–tubylcy, dowodząc, że postkolonialny charakter powieści Vargasa Llosy jest ograniczony, poprzez, paradoksalnie, udaną i atrakcyjną realizację schematu tradycyjnej powieści europejskiej, w której wizje i plany bohatera wchodzą w konflikt ze światem zewnętrznym. VL - 2019 IS - Tom 16 zeszyt 3 PY - 2019 SN - 2083-7658 C1 - 2353-1991 SP - 358 EP - 375 DO - 10.4467/23531991KK.19.033.11737 UR - https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/vargas-llosa-i-tubylcy-o-poznaniu-innego-dla-siebie-samego KW - literatura hispanoamerykańska XX–XXI wiek KW - powieść postkolonialna KW - Mario Vargas Llosa KW - przedstawienie Innego