%0 Journal Article
%T Vargas Llosa i tubylcy. O poznaniu Innego dla siebie samego
%A Pluta, Nina
%J Konteksty Kultury
%V 2019
%R 10.4467/23531991KK.19.033.11737
%N Tom 16 zeszyt 3
%P 358-375
%K literatura hispanoamerykańska XX–XXI wiek, powieść postkolonialna, Mario Vargas Llosa, przedstawienie Innego
%@ 2083-7658
%D 2019
%U https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/vargas-llosa-i-tubylcy-o-poznaniu-innego-dla-siebie-samego
%X W poniższym tekście przyglądam się napięciu, które tworzy się między tematyką postkolonialną a tradycją powieści skupionej na przemianach wewnętrznych białego bohatera w dwóch książkach Maria Vargasa Llosy: Raju tużza rogiem (2003) i Marzeniu Celta (2014). W obu tych powieściach występują postacie historyczne (malarz Paul Gauguin i irlandzki patriota Roger Casement), Europejczycy, którzy podróżują do terytoriów kolonialnych na przełomie XIX i XX wieku. Także w obu tubylcy pełnią wobec europejskich bohaterów funkcję służebną: zarówno dosłownie, zajmując wobec nich pozycję podległą, jak i na poziomie fabuły – kontakt z nimi katalizuje przemiany wewnętrzne głównych bohaterów. Wyjaśniam skrótowo szczególną sytuację intelektualistów hispanoamerykańskich, których więź kulturowa z dawnym imperium jest silniejsza niż w innych rejonach kolonialnych. Następnie komentuję relację Europejczyk–tubylcy, dowodząc, że postkolonialny charakter powieści Vargasa Llosy jest ograniczony, poprzez, paradoksalnie, udaną i atrakcyjną realizację schematu tradycyjnej powieści europejskiej, w której wizje i plany bohatera wchodzą w konflikt ze światem zewnętrznym.