TY - JOUR
TI - Znaczenie sporu polsko‑litewskiego dla bezpieczeństwa II RP w latach 1919‑1922. Wybrane przejawy (cz. 1)
AU - Landmann, Tomasz
TI - Znaczenie sporu polsko‑litewskiego dla bezpieczeństwa II RP w latach 1919‑1922. Wybrane przejawy (cz. 1)
AB - 
	Celem artykułu jest przedstawienie najistotniejszych przesłanek świadczących o rozpoznaniu przez Polskę zagrożenia litewskiego dla II RP w procesie kreowania bezpieczeństwa odrodzonej Polski.  Analizę oparto na materiale archiwalnym z Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce oraz dostępnym piśmiennictwie. Przyjęto tezę, że w latach 1919‑1922 istniały liczne przesłanki świadczące o sporze polsko‑litewskim, a polski wywiad wojskowy dysponował dobrym rozpoznaniem przejawów zagrożenia bezpieczeństwa II RP ze strony Litwy. Zaprezentowane argumenty pozwalają stwierdzić, iż antypolskie działania ze strony Litwy Kowieńskiej dotyczyły zróżnicowanych przejawów oddziaływania na bezpieczeństwo II RP i Polaków mieszkających na obszarze Litwy. Spór między państwami miał charakter militarny, dotycząc rywalizacji terytorialnej, ale dotyczył także konfliktu polityczno‑dyplomatycznego. Litwini posługiwali się licznymi aktami dywersji, a także sabotowania działań polskich władz, zarówno na obszarze Ziemi Wileńskiej, jak i pasa przygranicznego wyznaczanego demarkacyjną linią Focha. 

	The importance of Polish‑Lithuanian disputes for security of The Second Polish Republic in the years 1919‑1922. Selected symptoms (part 1)

	The aim of the article is to present the most important premises demonstrating Poland’s recognition of the Lithuanian threat to the Second Polish Republic in the process of creating the security of a reborn Poland. The analysis was based on archival material from the Archive of the Józef Piłsudski Institute in America as well as on available literature. It was assumed that in 1919‑1922 there were numerous indications of a Polish‑Lithuanian dispute going on, and Polish military intelligence had a good recognition of the manifestations of the security threat of the Second Polish Republic on the part of Lithuania. The arguments presented allow us to state that the anti‑Polish activities of Lithuanian Kowienska part concerned various manifestations and had an impact on the security of the Second Polish Republic and Poles living in the territory of Lithuania. The dispute between the states was of a military nature, concerning territorial rivalry, but it also concerned a political and diplomatic conflict. The Lithuanians used numerous acts of subversion, as well as sabotage towards the actions of Polish authorities, both in the area of Wielen Land and the border strip marked by the demarcation Foch line.
VL - 2021
IS - Tom 15
PY - 2021
SN - 2082-7695
C1 - 2720-0825
SP - 267
EP - 286
DO - 10.4467/20827695WSC.21.013.14720
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/wschodnioznawstwo/artykul/znaczenie-sporu-polsko-litewskiego-dla-bezpieczenstwa-ii-rp-w-latach-1919-1922-wybrane-przejawy-cz-1
KW - II RP
KW - bezpieczeństwo
KW - konflikt
KW - Litwa
KW - wywiad wojskowy; II RP
KW - security
KW - conflict
KW - Lithuania
KW - military intelligence