TY - JOUR
TI - Multidyscyplinarna perspektywa egzystencjalnej samotności osób starszych
AU - Virbalienė, Akvilė
AU - Šiurienė, Aurelija
AU - Bubnys, Remigijus
TI - Multidyscyplinarna perspektywa egzystencjalnej samotności osób starszych
AB - Badania psychologów z końca lat 90. XX wieku wykazały, że osoby starsze mają znaczące potrzeby, które nie mogą być zaspokojone przez psychoterapię, pracę socjalną czy inne obszary pomocy. Seniorzy mierzą się z takimi kwestiami egzystencjalnymi, jak: znaczenie, godność, religia, miłość i konieczność, moralność, śmierć i inne (Erichsen, Büssing, 2013). Pracujący z nimi profesjonaliści dostrzegają najczęściej problem samotności spowodowanej samoalienacją i odrzuceniem siebie (Moustakas, 2008). Doświadczenia te wyraźnie ilustrują zjawisko samotności egzystencjalnej w życiu osób starszych. Jeśli ten problem nie zostanie rozwiązany, powoduje trudności psychospołeczne, które przeradzają się w niepokój egzystencjalny i wywołują poczucie bezsensu. Yalom (1980) identyfikuje to poczucie jako jeden z czterech „darów” egzystencjalnych obok śmierci, wolności i izolacji. Badania koncentrujące się na samotności osób starszych w kontekście europejskim są rzadkie. Potrzeby egzystencjalne i samotność egzystencjalna osób starszych są jednak omawiane przez Edberg i Bolmsjö (2019) oraz Sjöberg i in. Celem niniejszego opracowania jest ukazanie multidyscyplinarnego spojrzenia na egzystencjalną samotność starszych żon.
W niniejszym artykule dokonano naukowej analizy literatury przedmiotu. Metoda badania została wybrana w celu ujawnienia zjawiska egzystencjalnej samotności z perspektywy multidyscyplinarnej i pokazania jej holistycznego, egzystencjalnego charakteru. Samotność egzystencjalna wiąże się z problemem społecznym, którego źródła tkwią w obniżonych kompetencjach społecznych i różnicach indywidualnych między jednostkami. Samotność osób starszych jest ściśle powiązana z systemem wartości społeczeństwa i rozprzestrzenianiem się solidarności w społeczeństwie. Z socjologicznego punktu widzenia samotność egzystencjalna jest traktowana jako konstrukt wieloaspektowy, skorelowany z kontekstem historycznym i kulturowym społeczeństwa, a zatem podlegający ciągłym negatywnym przemianom w obrębie grup społecznych.
Z perspektywy psychologicznej samotność egzystencjalna jest związana z możliwościami rozwoju osoby, głębszym samopoznaniem, odkrywaniem kreatywności. Z drugiej strony ma ona negatywną konotację smutku, bezradności, żalu, bezsensu czy cierpienia.
W filozoficzno-teologicznym postrzeganiu samotności egzystencjalnej wyłaniają się dwa aspekty związane z ujmowaniem samotności jako nieuniknionej egzystencjalnej części człowieka oraz izolacji od samego siebie. Na płaszczyźnie chrześcijańskiej ten wymiar samotności utożsamia się z potrzebą samotności religijnej, której zadaniem jest odkrycie sensu samotności przy jednoczesnym uznaniu jej niezaprzeczalnej wartości duchowej.
VL - 2021
IS - 9 (2021)
PY - 2021
SN - 2353-4745
C1 - 2544-0179
SP - 43
EP - 58
DO - 10.4467/25439561LE.21.003.15357
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/labor-et-educatio/artykul/a-multidisciplinary-perspective-of-the-existential-loneliness-of-older-people
KW - samotność egzystencjalna
KW - samotność
KW - osoby starsze