TY - JOUR
TI - Konstytucyjne determinanty stosowania prawa Unii Europejskiej przez organy władzy sądowniczej w Rzeczypospolitej Polskiej
AU - Holocher, Justyna
AU - Naleziński, Bogumił
TI - Konstytucyjne determinanty stosowania prawa Unii Europejskiej przez organy władzy sądowniczej w Rzeczypospolitej Polskiej
AB - 
	The Constitutional Determinants of the Application of European Union Law by the Polish Judiciary

	This article analyses the impact of constitutional regulations (principles) on the process of EU law application by the judicial authorities in Poland, that is courts and tribunals. An attempt is made to answer the question regarding the limits of the judge’s freedom in the application of national and EU laws. Of particular importance is the determination of the relation between EU law and national law, above all the Constitution. One of the consequence of the multicentricity of the system of sources of law, as well as of the principle of Poland’s favouring international law (Article 9 of the Constitution), is the obligation to apply EU legal standards and EU-friendly interpretation of national law by all public authority bodies. As regards the adjudicating activity of the courts, the fact of the binding nature of EU law has a considerable impact on how the principles of the judge’s subordination to the Constitution and acts of law are interpreter as well on the range of freedom as regards the judge’s power to independently determine the basis for adjudication. The conflict-of-laws principles expressed in Article 91(2) and Article 91(3) of the Constitution unambiguously authorise the judge to also refuse to apply acts of law irremovably contradicting provisions of EU primary and secondary law. EU law may also be a factor in the review function of the Constitutional Court. In a limited scope this pertains to abstract review, it is also possible to involve EU law in review triggered by legal questions and constitutional complaints. The fact that EU law is binding may also influence the structure of the constitutional tort, commitment of which entails liability enforced by the State Tribunal. The conclusion includes a number of (legal, political and sociological) limitations of the freedom enjoyed by judges adjudicating in the Polish judicial authorities as regards the loosening of their being absolutely bound by national legislation.

	Streszczenie
	Artykuł poświęcony został analizie wpływu regulacji (zasad) konstytucyjnych na proces stosowania prawa UE przez organy władzy sądowniczej w RP – sądy i trybunały. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o zakres swobody sędziego w stosowaniu prawa krajowego i prawa UE. Istotne znaczenie ma tu przede wszystkim rozstrzygnięcie kwestii relacji prawa UE do prawa krajowego, w pierwszym zaś rzędzie do Konstytucji. Jedną z konsekwencji multicentryczności systemu źródeł prawa, jak również zasady przychylności RP dla prawa międzynarodowego (art. 9 Konstytucji) jest obowiązek stosowania norm praw UE, a także prounijnej wykładni prawa krajowego przez wszystkie organy władzy publicznej. W kontekście działalności orzeczniczej sądów obowiązywanie prawa UE istotnie wpływa na sposób interpretacji zasady podległości sędziego Konstytucji i ustawom, jak również na zakres swobody odnośnie do samodzielnego  określenia przez sędziego podstawy orzekania. Reguły kolizyjne wyrażone w art. 91 ust. 2 i 3 Konstytucji jednoznacznie upoważniają także do odmowy stosowania ustaw pozostających w nieusuwalnej sprzeczności z przepisami prawa pierwotnego i pochodnego UE. Prawo UE może być także elementem kontroli wykonywanej przez Trybunał Konstytucyjny. W ograniczonym zakresie dotyczy to kontroli abstrakcyjnej, jest też możliwe uczynienie go przedmiotem kontroli inicjowanej pytaniami prawnymi i skargami konstytucyjnymi. Obowiązywanie prawa UE może wpływać na konstrukcję deliktu konstytucyjnego, którego popełnienie wiąże się z odpowiedzialnością egzekwowaną przez Trybunał Stanu. W konkluzji wskazane zostały liczne (prawne, polityczne i socjologiczne) ograniczenia dla zjawiska emancypacji sędziów orzekających w organach władzy sądowniczej w RP z bezwzględnego związania prawem krajowym.
VL - 2018
IS - 2018 (4)
PY - 2018
SN - 2449-7797
C1 - 2449-7800
SP - 47
EP - 66
DO - 10.4467/24497800RAP.18.003.9218
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/rocznik-administracji-publicznej/artykul/konstytucyjne-determinanty-stosowania-prawa-unii-europejskiej-przez-organy-wladzy-sadowniczej-w-rzeczypospolitej-polskiej
KW - prawo UE
KW - nadrzędność Konstytucji
KW - podległość sędziów Konstytucji i ustawom
KW - prounijna wykładnia
KW - kontrola konstytucyjności
KW - delikt konstytucyjny