%0 Journal Article
%T Projekcja „fokusu” w ramach frazy czasownikowej i syntaktyczna integracja okolicznika z uwzględnieniem danych z języka polskiego
%A Tajsner, Przemysław
%J Studies in Polish Linguistics
%V Volume 7 (2012)
%N Vol. 7, Issue 1
%P 37-61
%K Fokus, topik, okolicznik, operacja “Połącz”, operacja “Scal”, przesunięcie dla fokusu, fraza intonacyjna, faza
%@ 1732-8160
%D 2012
%U https://ejournals.eu/czasopismo/studies-in-polish-linguistics/artykul/on-vp-focus-projection-and-the-integration-of-adjuncts-evidence-from-polish
%X Dwa główne tematy artykułu to: projekcja „fokusu” w frazie werbalnej oraz sposób integracji okolicznika z tego typu frazą. Na początku postawionych jest kilka kwestii koncepcyjnych i empirycznych w stosunku do propozycji Hornsteina (2009) w tym zakresie. Uznaje się tam, że okoliczniki dodane są do struktury składniowej z użyciem prostej operacji „Połącz” (a nie operacji „Scal”) i przez to są zawieszone „luźno” w strukturze. Jednak przy tym rozwiązaniu nie da się uniknąć niekorzystnej zasady „derywacyjnej antycypacji” (ang. look-ahead). Takie rozwiązanie jest też trudne do pogodzenia z realizacją funkcji okolicznika, którą jest modyfikacja wydarzenia wyrażonego przez czasownik. Dodatkowo, nie jest jasne dlaczego integracja w strukturze, konieczna dla przesunięcia, ma być warunkiem wystarczającym dla projekcji fokusu. Następnie przedstawiona jest klasyfikacja polskich konstrukcji z przesuniętą do przodu frazą czasownikową. Wyróżnia się tutaj dwa typy: (i) przesunięcie dla fokusu, oraz (ii) przesunięcie dla topika. Dla pierwszego typu, fraza przesunięta uzyskuje status „frazy intonacyjnej” i przez to, jak proponują Truckenbrodt (2006) i inni autorzy, jej najbardziej na prawo wysunięta akcentowana fraza uzyskuje dodatkowy akcent frazowy. Tak więc umieszczony w tej pozycji okolicznik uzyskuje dodatkowy silny akcent poprzez współdziałanie syntaksy z fonologią, a nie na skutek integracji  w ramach frazy czasownikowej, jak proponuje Hornstein (2009). Taka analiza znajduje potwierdzenie w przypadkach przesunięcia frazy czasownika dla topika. Tutaj, fraza nie ma statusu frazy intonacyjnej i nie uzyskuje dodatkowego akcentu, niezależnie od formy integracji we frazie. Drugi główny temat artykułu to mechanika integracji okoliczników w frazie czasownikowej. Proponuje się dwa sposoby takiej integracji; poprzez regułę „Połącz”(opcja bardziej ekonomiczna) i poprzez „Scal”. Pierwsza dostępna jest tylko wtedy, gdy nie następuje po niej żadna operacja typu „Scal”, czyli przy zamknięciu faz vP i CP. Mniej ekonomiczna integracja poprzez operację typu „Scal” ma zastosowanie wówczas, gdy następuje po niej przesunięcie do przodu dla fokusu lub dla topika. W ostatniej części, pokazane jest jak derywacja fazowa determinuje promocję akcentów we frazie czasownikowej. Wykazane zostaje, że okoliczniki dołączone do najwyższego piętra struktury, tuż przed transferem do komponentu fonologicznego, nie otrzymują wystarczającej liczby znaczników akcentu dla realizacji silnego akcentu frazowego.