TY - JOUR
TI - (Nie)pełnosprawność a (nie)samodzielność w kontekście autonomii relacyjnej
AU - Podgórska-Jachnik, Dorota
TI - (Nie)pełnosprawność a (nie)samodzielność w kontekście autonomii relacyjnej
AB - 
	W edukacji specjalnej niepełnosprawność zawsze była związana z niesamodzielnością. Zostało to odzwierciedlone w orzecznictwie dotyczącym niepełnosprawności. Definiowanie niepełnosprawności przez zależność nie jest jednak adekwatne do potrzeb dnia dzisiejszego. Ponadto jest sprzeczne z Konwencją o Prawach Osób Niepełnosprawnych, która kładzie nacisk bardziej na ludzkie możliwości niż ograniczenia. Jednym z kierunków poszukiwań może być rozważenie znaczenia tych terminów w koncepcji autonomii relacyjnej. Koncepcyjne ramy idei autonomii relacyjnej ukazują człowieka w kontekście jego otoczenia społecznego. Podważają dychotomię „autonomia vs. niesamodzielność”, dlatego pozwalają szukać rozwiązań, które zwiększają ludzką autonomię w warunkach zależności od innych osób, takich jak te spowodowane niepełnosprawnością. Gra znaczeń w słowach „(nie)pełnosprawność” i „(nie)samodzielność” symbolicznie oznacza zmianę w kierunku podejścia relacyjnego.

	(Dis)ability and (in)dependence in the context of relational autonomy

	In special education, disability has always been associated with dependence. This was reflected in the case-law on disability. However, defining disability through dependence is not adequate to the needs of present day. In addition, it contradicts the Convention on the Rights of Persons with Disabilities, which emphasize more human possibilities than limitations. One of the directions of search may be to consider the meaning of these terms in the concept of relational autonomy. The conceptual framework of the idea of relational autonomy shows a man in the context of his social setting. They undermine the dichotomy “autonomy vs. dependence”, which is why they allow to look for solutions that increase human autonomy in conditions of dependence on other people, such as those caused by disabilities. The play of meanings in the words “(dis)ability” and “(in)dependence” symbolically marks the change to the relational approach
VL - 2018
IS - Nr 32 (2018)
PY - 2018
SN - 2080-9476
C1 - 2544-0519
SP - 57
EP - 71
DO - 10.4467/25439561.NP.18.059.10459
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/niepelnosprawnosc/artykul/nie-pelnosprawnosc-a-nie-samodzielnosc-w-kontekscie-autonomii-relacyjnej
KW - (nie)pełnosprawność
KW - (nie)samodzielność
KW - autonomia relacyjna
KW - emancypacja / (dis)ability
KW - (in)dependence
KW - relational autonomy
KW - emancipation