%0 Journal Article
%T Wychowanie i niepodległość: idea polskiej szkoły w publicystyce społeczno-oświatowej Heleny Radlińskiej (1907-1918)
%A Theiss, Wiesław
%J Polska Myśl Pedagogiczna
%V I (2015)
%R 10.4467/24504564PMP.15.001.6665
%N Numer 1
%P 19-38
%K Helena Radlińska, Kraków, obóz niepodległościowy, demokratyczne tradycje oświatowe, czyn narodowy, walka o kulturę, oświatowiec-bojownik, szkoła uspołeczniona, praca kulturalno-społeczna, pedagogika społeczna
%@ 2450-4572
%D 2015
%U https://ejournals.eu/czasopismo/polska-mysl-pedagogiczna/artykul/wychowanie-i-niepodleglosc-idea-polskiej-szkoly-w-publicystyce-spoleczno-oswiatowej-heleny-radlinskiej-1907-1918
%X Helena Radlińska (1879-1954), historyk i pedagog, w latach 1907-1918 była znaną działaczką tzw. obozu niepodległościowego, ugrupowania, które na czele z Józefem Piłsudskim walczyło o niepodległość kraju. W klimacie ówczesnych wydarzeń historycznych, politycznych sporów, a także ścierających się wizji niepodległego kraju, Radlińska tworzyła i propagowała koncepcję polskiej szkoły. Był to projekt śmiały, bezkompromisowy i przyszłościowy. Odwoływał się do tradycji Komisji Edukacji Narodowej oraz doświadczeń szkół demokratycznych m.in. w Stanach Zjednoczonych i Szwajcarii. Przede wszystkim jednak uwzględniał edukacyjne potrzeby społeczeństwa polskiego, tak czasu zaborów, jak i przyszłego niepodległego kraju. Projekt ewoluował od modelu "szkoły walczącej" z rozwiązaniami edukacyjnymi zaborców oraz z programami wychowawczymi krajowych środowisk ugodowych, poprzez "szkołę społeczną", która miała gwarantować naukę wszystkim dzieciom, bez względu na różnice społeczne, ekonomiczne, wyznaniowe, po model "szkoły wolnej Polski", szkoły skoncentrowanej na wychowaniu patriotów i zaangażowanych obywateli oraz realizującej pogłębiony program wiedzy o Polsce. Budowany przez Radlińską, przełomowy i przyszłościowy, oparty na niezbywalnych wartościach demokracji, projekt polskiej szkoły zajmuje ważne miejsce w dziejach polskiej myśli oświatowo-wychowawczej pierwszych dwóch dekad XX wieku.