@article{440dace2-4df8-4660-a97e-b92619ba54d5, author = {Roman Sznajder}, title = {On known and less known relations of Leonhard Euler with Poland}, journal = {Studia Historiae Scientiarum}, volume = {2016}, number = {15 (2016)}, year = {2016}, issn = {2451-3202}, pages = {75-110},keywords = {Jowin Bystrzycki; complex numbers; Danzig Academic Gymnasium; Carl Gottlieb Ehler; Leonhard Euler; Königsberg bridge problem; Heinrich Kühn; King Stanisław August Poniatowski; Józef Rogaliński; Nathanael Matthaeus von Wolf}, abstract = {W tej pracy skupiamy się na kontaktach badawczych Leonharda Eulera z polskimi naukowcami jego epoki, głównie z Gdańska (wtedy Gedanum, Danzig). L. Euler był najbardziej płodnym matematykiem wszystkich czasów, najwybitniejszym matematykiem osiemnastego wieku i jednym z najlepszych w historii. Kompletne wydanie jego rękopisów nie zostało dotąd zakończone (Kleinert 2015; Kleinert, Mattmüller 2007). Kontakty Eulera z francuskimi, niemieckimi, rosyjskimi i szwajcarskimi naukowcami są powszechnie znane, a stosunki z Polską, wtedy jednym z największych krajów europejskich, są nadal zapomniane. Euler odwiedził Polskę tylko raz, w czerwcu 1766 roku, w drodze powrotnej z Berlina do Petersburga. Był goszczony przez dziesięć dni w Warszawie przez Stanisława II Augusta, ostatniego króla Polski. Wielu polskich naukowców przedstawiono Eulerowi, nie tylko z kręgów matematycznych, ale również astronomów i geografów. Korespondencja Eulera z gdańskimi naukowcami i urzędnikami, w tym Carlem L. Ehlerem, Heinrichem Kühnem i Natanaelem M. von Wolfem zaczęła się już w połowie lat 1730-tych. Wyróżniamy relacje L. Eulera z H. Kühnem, profesorem matematyki w Gimnazjum Akademickim w Gdańsku i prawdopodobnie najlepszym polskim matematykiem tamtej epoki. To od H. Kühna Euler dowiedział się o problemie mostów królewieckich. Dlatego można argumentować, że początek teorii grafów i topologii płaszczyzny wywodzi się z Gdańska. Ponadto, H. Kühn był pierwszym matematykiem, który zaproponował interpretację geometryczną liczb zespolonych, bardzo cenioną przez Eulera. Ustalenia zawarte w niniejszym artykule są albo nieznane lub mało znane ogólnej społeczności matematyków.}, doi = {10.4467/23921749SHS.16.005.6148}, url = {https://ejournals.eu/czasopismo/studia-historiae-scientiarum/artykul/on-known-and-less-known-relations-of-leonhard-euler-with-poland} }