TY - JOUR TI - Pozytywny wpływ działań nauczycieli na karierę edukacyjną kobiet pochodzenia romskiego i cygańskiego na Węgrzech AU - Óhidy, Andrea TI - Pozytywny wpływ działań nauczycieli na karierę edukacyjną kobiet pochodzenia romskiego i cygańskiego na Węgrzech AB - Romki i Cyganki w Europie doświadczają wielorakich trudności (Rada Unii Europejskiej 2011). Po pierwsze, duża część ludności romskiej i cygańskiej żyje w ubóstwie. Po drugie, ich odmienne tradycje kulturowe/etniczne często prowadzą do dyskryminacji w edukacji szkolnej. Po trzecie, znajdują się oni również w niekorzystnej sytuacji ze względu na aspekt płci, ponieważ tradycyjna kultura romska/cygańska określa miejsce kobiety w domu, w rodzinie, a kariera edukacyjna nie jest do tego potrzebna (l. Forray, Hegedűs 2003; Durst 2015). Dlatego też kobiety romskie i cygańskie są często nazywane „mniejszością mniejszościową” (Vincze, 2010: 195). Mimo tej wielorakiej deprywacji kobiety romskie i cygańskie odnoszą (nie tylko na Węgrzech) coraz większe sukcesy w systemie edukacji (Forray;Hegedűs 1991) i coraz liczniej uczestniczą również w życiu politycznym (Bakó, Tóth 2008; Kóczé 2010). Studium badawcze koncentruje się na kobietach romskich i cygańskich, które pochodzą ze środowisk charakteryzujących się dużą liczbą przypadków deprywacji, ale z powodzeniem realizowały swoją karierę edukacyjną (określoną przez stopień naukowy). Aby odpowiedzieć na pytanie badawcze „Jakie czynniki są uważane za korzystne dla sukcesu w edukacji z perspektywy kobiet romskich i cygańskich?”, wybrano metodę biograficznych wywiadów narracyjnych. Dodatkowo przeanalizowano badania statystyczne i empiryczne, a także wykorzystaliśmy wywiady eksperckie. Celem badania było poznanie subiektywnych teorii badanych kobiet. Wyboru respondentów dokonano za pomocą systemu kuli śnieżnej. Analiza wywiadów opierała się na metodologii Fritza Schütze (Schütze 1983). Za ramy teoretyczne tego badania posłużyły teoria Williama Juliusa Wilsona (Wilson, 1978; 1987) zaadaptowana przez Ivána Szelényi i Jánosa Ladányi’ego do sytuacji węgierskiej (Ladányi; Szelényi, 2004) oraz teoria Helmuta Fenda o funkcjach szkoły w społeczeństwie (Fend, 1980; 2003). Do interpretacji wykorzystano kategoryzację czynników sukcesu szkolnego węgierskich Romek i Cyganek z Katalin Forray R. i Andrása Hegedűs T. (Hegedűs 1996; Forray, Hegedűs 2003). Badanie pokazuje, że wszystkie badane kobiety miały bardzo silną motywację do nauki i były gotowe do konfrontacji z tradycyjnymi wzorcami kobiet. Ich rodzice i nauczyciele odegrali w większości bardzo pozytywną rolę w tym sukcesie, ale najważniejszym czynnikiem była ich indywidualna motywacja do nauki. VL - 2020 IS - 8 (2020) PY - 2020 SN - 2353-4745 C1 - 2544-0179 SP - 245 EP - 272 DO - 10.4467/25439561LE.20.014.13005 UR - https://ejournals.eu/czasopismo/labor-et-educatio/artykul/positive-impact-of-teacher-activities-on-the-educational-career-of-roma-and-gypsy-women-in-hungary KW - Romki KW - rynek pracy KW - edukacja KW - polityka edukacyjna KW - kariera szkolna