%0 Journal Article %T Positive Impact of Teacher Activities on the Educational Career of Roma and Gypsy Women in Hungary %A Óhidy, Andrea %J Labor et Educatio %V 2020 %R 10.4467/25439561LE.20.014.13005 %N 8 (2020) %P 245-272 %K Romki, rynek pracy, edukacja, polityka edukacyjna, kariera szkolna %@ 2353-4745 %D 2020 %U https://ejournals.eu/czasopismo/labor-et-educatio/artykul/positive-impact-of-teacher-activities-on-the-educational-career-of-roma-and-gypsy-women-in-hungary %X Roma and Gypsy women in Europe suffer from multiple deprivation (Council of the European Union 2011): Firstly, a large part of Roma and Gypsy people live in poverty. Secondly, their different cultural/ethnic traditions often lead to discrimination in school education. Thirdly, they also have disadvantages through the gender aspect, because the traditional Roma/Gypsy culture defines the place of women to be at home with the family and an educational career is not necessary for that (l. Forray, Hegedűs 2003; Durst 2015). That is why Roma and Gypsy women are often called the “minority of the minority”(Vincze 2010: 195). Despite of this multiple deprivation, Roma and Gypsy women are (not only in Hungary) more and more successful in the education system (Forray; Hegedűs 1991) and they increasingly take part in the political life as well (Bako, Toth 2008; Kocze 2010). The research study focuses on Roma and Gypsy women who have come from a background of multiple deprivation but managed to achieve successful educational careers (defined by their university degree). To answer the research question “Which factors are regarded as beneficial for success in education from the perspective of Roma and Gypsy women?”, we chose the method of biographical narrative interviews. Additionally, we analysed statistical and empirical studies and used expert interviews as well. The aim of the research was to learn about the subjective theories of the interviewed women. The selection of the respondents was done through the snowball-system. The analysis of the interviews was based on the methodology of Fritz Schutze (Schutze 1983). The underclass theory of William Julius Wilson (Wilson, 1978; 1987) adapted by Ivan Szelenyi and Janos Ladanyi for the Hungarian situation (Ladanyi; Szelenyi, 2004) and the theory of Helmut Fend about the functions of the school in society (Fend, 1980; 2003) served as the theoretical framework for this study. For the interpretation we used the categorisation of factors for school success of Hungarian Roma and Gypsy women from Katalin Forray R. and Andras Hegedűs T. (Hegedűs, 1996; Forray, Hegedűs, 2003). The study shows that all interviewed women had a very strong learning motivation and were ready to have conflicts with the traditional female role model. Their parents and teachers played mostly a very positive role in this success, but the most important factor was their individual learning motivation. Keyword: Roma women, labor market, education, educational policy, school career   Pozytywny wpływ działań nauczycieli na karierę edukacyjną kobiet pochodzenia romskiego i cygańskiego na Węgrzech Romki i Cyganki w Europie doświadczają wielorakich trudności (Rada Unii Europejskiej 2011). Po pierwsze, duża część ludności romskiej i cygańskiej żyje w ubóstwie. Po drugie, ich odmienne tradycje kulturowe/etniczne często prowadzą do dyskryminacji w edukacji szkolnej. Po trzecie, znajdują się oni również w niekorzystnej sytuacji ze względu na aspekt płci, ponieważ tradycyjna kultura romska/cygańska określa miejsce kobiety w domu, w rodzinie, a kariera edukacyjna nie jest do tego potrzebna (l. Forray, Hegedűs 2003; Durst 2015). Dlatego też kobiety romskie i cygańskie są często nazywane „mniejszością mniejszościową” (Vincze, 2010: 195). Mimo tej wielorakiej deprywacji kobiety romskie i cygańskie odnoszą (nie tylko na Węgrzech) coraz większe sukcesy w systemie edukacji (Forray;Hegedűs 1991) i coraz liczniej uczestniczą również w życiu politycznym (Bakó, Tóth 2008; Kóczé 2010). Studium badawcze koncentruje się na kobietach romskich i cygańskich, które pochodzą ze środowisk charakteryzujących się dużą liczbą przypadków deprywacji, ale z powodzeniem realizowały swoją karierę edukacyjną (określoną przez stopień naukowy). Aby odpowiedzieć na pytanie badawcze „Jakie czynniki są uważane za korzystne dla sukcesu w edukacji z perspektywy kobiet romskich i cygańskich?”, wybrano metodę biograficznych wywiadów narracyjnych. Dodatkowo przeanalizowano badania statystyczne i empiryczne, a także wykorzystaliśmy wywiady eksperckie. Celem badania było poznanie subiektywnych teorii badanych kobiet. Wyboru respondentów dokonano za pomocą systemu kuli śnieżnej. Analiza wywiadów opierała się na metodologii Fritza Schütze (Schütze 1983). Za ramy teoretyczne tego badania posłużyły teoria Williama Juliusa Wilsona (Wilson, 1978; 1987) zaadaptowana przez Ivána Szelényi i Jánosa Ladányi’ego do sytuacji węgierskiej (Ladányi; Szelényi, 2004) oraz teoria Helmuta Fenda o funkcjach szkoły w społeczeństwie (Fend, 1980; 2003). Do interpretacji wykorzystano kategoryzację czynników sukcesu szkolnego węgierskich Romek i Cyganek z Katalin Forray R. i Andrása Hegedűs T. (Hegedűs 1996; Forray, Hegedűs 2003). Badanie pokazuje, że wszystkie badane kobiety miały bardzo silną motywację do nauki i były gotowe do konfrontacji z tradycyjnymi wzorcami kobiet. Ich rodzice i nauczyciele odegrali w większości bardzo pozytywną rolę w tym sukcesie, ale najważniejszym czynnikiem była ich indywidualna motywacja do nauki.