%0 Journal Article
%T Świadkowie Jehowy w Wielkopolsce – część I (lata 1918–1950)
%A Miłosz, Jan
%J Przegląd Archiwalno-Historyczny
%V 2019
%R 10.4467/2391-890XPAH.19.002.14931
%N Tom VI
%P 31-51
%K Wyznania mniejszościowe, Świadkowie Jehowy, II Rzeczpospolita, PRL, obozy koncentracyjne, delegalizacja, Charls Taze Rassell, Badacze Pisma Świętego, Epifania, Urząd do spraw Wyznań, Urząd Bezpieczeństwa, Służba Bezpieczeństwa
%@ 2391-890X
%D 2019
%U https://ejournals.eu/czasopismo/przeglad-archiwalno-historyczny/artykul/swiadkowie-jehowy-w-wielkopolsce-czesc-i-lata-1918-1950
%X 
	Świadkowie Jehowy są obecni w Wielkopolsce od ponad stu lat. Każdy z podokresów z tego stulecia pełen był różnych wydarzeń dotykających zarówno całą ich wspólnotę, jak i pojedynczych jej członków. Początki w okresie międzywojennym – częściowo jako legalne stowarzyszenie, ale też jako grupa stykająca się z niezrozumieniem i z próbami delegalizacji. Okres okupacji hitlerowskiej – pełen tragicznych losów całej wspólnoty i poszczególnych wyznawców, którzy w obozach koncentracyjnych, nosząc opaskę z fioletowym trójkątem, byli ofiarami tego systemu. Okres powojenny to kolejny etap funkcjonowania wyznania Świadków Jehowy w Wielkopolsce. Do roku 1950, na którym kończy się I część niniejszego artykułu, Stowarzyszenie Świadków Jehowy działało w sposób legalny, choć już wówczas władze komunistyczne starały się poprzez działania administracyjne ograniczyć jego funkcjonowanie. Działania te uzmysłowiły Świadkom Jehowy, że ich krótka legalna działalność może zostać w gwałtowny sposób zakończona. Stało się to w połowie 1950 roku.

	
	Jehovah’s Witnesses in Greater Poland — part I (years 1918–1950) 

	Jehovah’s Witnesses have operated in Greater Poland for over a hundred years. Each sub-period of this century was full of events affecting both the whole community and its individual members: their early days in the interwar period — partially as a legal association, but also as a group facing misunderstanding and attempts to ban its operation; the period of Nazi occupation — full of tragic events for both the whole community and individual members who fell victim to the system and wore purple triangle badges in concentration camps; post-war period — yet another stage of Jehovah’s Witnesses’ functioning in Greater Poland. This article details their history until the year 1950, until which point the Jehovah’s Witnesses association operated legally, though the communist authorities already tried to limit their functioning through administrative decisions. Those actions made Jehovah’s Witnesses aware that their short-lived legal operation might come to an abrupt end. And in the mid-1950 — it did.

	Keywords: religious minorities, Jehovah’s Witnesses, Second Polish Republic, Polish People’s Republic, concentration camps, ban, Charles Taze Russell, Bible Students, Epiphany, Office for Denominational Affairs, Security Office, Security Service