TY - JOUR
TI - Leonhardi Euleri Opera omnia: Editing the works and correspondence of Leonhard Euler
AU - Kleinert, Andreas
TI - Leonhardi Euleri Opera omnia: Editing the works and correspondence of Leonhard Euler
AB - 
	W artykule przedstawiono historię i stan obecny wydań dzieł zebranych Leonharda Eulera (1707–1783). Po kilku nieudanych inicjatywach edytorskich, podjętych w XIX wieku, w 1907 roku przystąpiono do wydania drukowanych prac Eulera. Edycję podzielono na trzy serie: seria I: Matematyka (29 tomów); seria II: Mechanika i astronomia (31 tomów); seria III: Fizyka i inne prace (12 tomów). Po licznych perturbacjach, m.in. związanych z wybuchami kolejnych wojen światowych i problemami ekonomicznymi, publikacja dzieł drukowanych w łącznej liczbie 72 tomów zbliża się do końca. Brakuje tylko dwóch tomów o rachunku zaburzeń w astronomii.
	Do publikacji serii IV (rękopisy i korespondencja) przystąpiono w 1967 roku. W przedsięwzięcie zaangażowały się szwajcarska i radziecka akademie nauk. Ten wspólny projekt koncentruje się na edycji korespondencji Eulera, która zawiera blisko 3000 listów, spośród których prawie 1000 napisał sam Euler. Adresatami jego listów byli m.in. słynni matematycy z XVIII wieku, tacy jak Jean le Rond d’Alembert, Alexis Clairaut i rodzina Bernoullich, ale również wiele mniej znanych osób, z którymi Euler korespondował na rozmaite tematy. Wydanie rękopisów zostało odłożone na późniejszy okres.
	Poważnym problemem było znalezienie i sfinansowanie pracy odpowiednich redaktorów, którzy byli w stanie czytać stare manuskrypty po francusku, łacinie i po niemiecku oraz byli zaznajomieni z historią, kulturą i nauką w XVIII wieku. W ciągu ostatnich 50 lat redaktorzy zebrali kopie lub skany większości zachowanych listów Eulera. Oryginalne listy adresowane do Eulera Rosyjska Akademia Nauk udostępniła przed I wojną światową grupie wydawniczej ze Szwajcarii. Jeszcze przed ich restytucją w 1947 roku, redaktorzy wykonali dobrej jakości fotograficzne kopie, które dzisiaj są istotną podstawą wydania. Na każdy z tomów listów (VIA) składa się korespondencja Eulera z jedną lub kilkoma osobami , do których były adresowane jego listy; wszystkie zostały zamieszczone w porządku chronologicznym. Do dzisiaj ukazały się cztery tomy korespondencji wraz z wykazem wszystkich znanych listów adresowanych do Eulera oraz przez niego wysyłanych. W wykazie znajdziemy krótkie podsumowanie i przydatne informacje na temat daty, języka, lokalizacji istniejących kopii i wcześniejszych publikacji. Cztery kolejne tomy są przygotowywane do druku i zostaną wydane w 2016 lub 2017 roku. Planowane jest udostępnienie w internetowym wydaniu pozostałych listów, których nie pomieszczono w wersji drukowanej.
VL - 2015
IS - XIV (2015)
PY - 2016
SN - 2451-3202
C1 - 2543-702X
SP - 13
EP - 35
DO - 10.4467/23921749PKHN_PAU.16.002.5258
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/studia-historiae-scientiarum/artykul/leonhardi-euleri-opera-omnia-editing-the-works-and-correspondence-of-leonhard-euler
KW - Leonhard Euler
KW - complete works
KW - correspondence
KW - editing policy