%0 Journal Article %T „Ja”, „my”, „oni” – gramatyka opowieści o sobie. Rozważania w czasie pandemii %A Sławek, Tadeusz %J Konteksty Kultury %V 2021 %R 10.4467/23531991KK.21.004.13534 %N Tom 18 zeszyt 1 %P 47-58 %K „ja”, „my”, „oni”, okrucieństwo, wartość %@ 2083-7658 %D 2021 %U https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/ja-my-oni-gramatyka-opowiesci-o-sobie-rozwazania-w-czasie-pandemii %X Wykorzystując zapis dziennikowy Samuela Pepysa z czasów zarazy panującej w Londynie w połowie XVII wieku, zadajemy pytanie o słabo i mocno wartościujące dyskursy tworzące podmiotowość jednostki w relacji do grupy. W istocie pytamy więc o warunki zaistnienia „osoby”, której życie zachowuje możliwość odwoływania się do „mocnych” pojęć moralnych, co wiąże się z konieczną fazą krytyczną wobec dyskursów hegemonicznych. Podczas analizy tekstu Pepysa postulujemy pojawienie się fazy „my”, umożliwiającej krytyczną refleksję i ocalającej nietrwale „osobę”, wydobywając ją spod petryfikujących dyskursów narzuconych przez społeczne „oni”. Pozwala to „osobie” zaistnieć, odnieść się krytycznie do „wszechrozumienia powszedniego mniemania”; dzieje się to za sprawą odwołania do silnej wartości, jaką jest sprzeciw wobec „okrucieństwa”, ale odwołanie to nie utrzymuje się długo i nie kontynuuje się w dalszych pytaniach.